حضور هواپیماهای روسیه در ایران قانونی است/ناآگاهان به شبهات دامن نزنند

بصیر، رسانه‌های روسی به نقل از وزارت دفاع این کشور گفته‌اند که بمب‌افکن‌های این کشور که از نوع توپولوف ام-۲۲ و بمب‌افکن‌های سوخو از نوع ۳۴ است که هواپیماهای سنگین نظامی محسوب می‌شوند در خاک ایران مستقر شده‌اند و با پرواز از این کشور مواضع داعش و جبهه النصره را در مناطقی از سوریه بمباران کرده‌اند.

این برای نخستین بار پس از جنگ جهانی دوم است که نیروهای نظامی یک کشور خارجی چنین همکاری نزدیک نظامی با ایران دارند و حتی از خاک این کشور برای حملات هوایی خود استفاده می‌کنند.
به دلیل محدودیت پایگاه هوایی روسیه در لاذقیه سوریه که امکانات آن توانایی پذیرش این هواپیماها را ندارد، روسیه مجبور است بمب‌افکن‌های خود را در یک پایگاه هوایی مجهز مستقر کند اما ظاهرا در حال حاضر چنین امکانی در داخل خاک سوریه وجود ندارد.
این هواپیماها پیش از این برای انجام عملیات مجبور بودند از خاک روسیه اقدام به پرواز کرده و با طی مسافتی بیش از دو هزار کیلومتر مواضع گروه‌های تکفیری در سوریه را هدف قرار دهند، اما با حضور در پایگاه نوژه در همدان این مسافت به ۹۰۰ کیلومتر کاهش پیدا کرده است.

همچنین با پرواز از خاک روسیه نیروی هوایی این کشور مجبور بود مجوز استفاده نظامی از حریم هوایی چند کشور یا دست کم ترکیه را کسب کند اما با حضور در پایگاه نوژه صرفا نیازمند مجوز عبور از آسمان عراق هستند که روابط سیاسی و نظامی بسیار نزدیکی با ایران دارد و در حال گرفتن “کمک مستشاری” از ایران برای مبارزه با داعش است.
این اقدام موجب افزایش سرعت عملیات، کاهش هزینه‌های سوخت و سوخت‌گیری پرواز بمب افکن‌های روسی از شهرهای غربی ایران به نفع روسیه است.
در طی روزهای اخیر هم‌زمان با حضور هواپیماهای جنگنده روسیه در پایگاه شکاری شهید محمد نوژه در همدان بحث های بسیاری زیادی در فضای مجازی مبنی برنقض اصل ۱۴۶ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مطرح شد که لازم است در این خصوص توضیحاتی داده شود.
اصل ۱۴۶ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌گوید “استقرار هر گونه پایگاه نظامی خارجی در کشور هر چند به عنوان استفاده‌‌های صلح‏ آمیز باشد ممنوع است” اما قانون درباره در اختیار دادن پایگاه نظامی به صورت موقت یا اجاره‌ای یا اجازه استقرار هواپیماهای نظامی خارجی سکوت کرده است.

همچنین می‌توان گفت حضور چند فروند هواپیمای نظامی جهت انجام عملیات را نمی‌توان استقرار یک پایگاه نظامی دانست و بر اساس اصل ۱۷۶ قانون اساسی، “بهره گیری از امکانات مادی و معنوی کشور برای مقابله با تهدیدهای داخلی و خارجی” از وظایف شورای عالی امنیت ملی است که مصوبات آن برای قانونی شدن باید به تصویب رهبر جمهوری اسلامی ایران برسد.

بر این اساس محتمل است که در اختیار قرار دادن پایگاه نظامی به روسیه بخشی از “توافقات نظامی ایران و روسیه” باشد و مقام‌های ایرانی بر اساس بند سوم اصل ۱۷۶ این اقدام را “بهره گیری از امکانات کشور برای مقابله با تهدید خارجی” تفسیر و بر اساس آن مجوز استفاده نظامی روسیه از پایگاه هوایی نوژه همدان را صادر کرده باشند.

دریادار علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی هم‌زمان با استفاده روسیه از پایگاه همدان گفت: “همکاری‌های دو کشور برای مبارزه با تروریسم در سوریه راهبردی است و ما در این باره تبادل ظرفیت و امکانات داریم.”
همکاری های راهبردی ایران و روسیه پیش از این نیز وجود داشته به نحوی که در مهر ماه سال گذشته نیروی دریایی روسیه با استقرار ۴ ناو جنگی در دریای خزر ۲۶ موشک کروز به سوریه شلیک کرد که از سرزمین هوایی ایران عبور کرده و به مواضع گروه‌های تکفیری در سوریه اصابت نمود.
به نظر می‌رسد افزایش همکاری‌های نظامی ایران و روسیه که با تحویل گرفتن سامانه موشکی اس ۳۰۰ از سوی ایران، روز به روز در حال افزایش است موجب نگرانی و وحشت صهیونیست‌ها و کشورهای غربی قرار گرفته و با فضاسازی رسانه‌ای قصد تخریب این همکاری‌ها و جلوگیری از گسترش یافتن آن را دارند.
متاسفانه عده‌ای هم در داخل با ناآگاهی و نادیده گرفتن منافع ملی این شبهات و دروغ‌ها را باور کرده و آن را بازنشر می‌دهند که امیدواریم با نگاهی وسیع‌تر نسبت به این مسائل برخورد کرده و به تامین منافع امنیت پایدار کشور کمک نمایند.

سردبیر سیاسی بصیرنیوز: رضا سیفایی