کالاهای اساسی سبد هزینه کارگران کدامند؟

«تعیین حداقل دستمزد سال آینده» به این ترتیب است که هر ساله، ابتدا جلسات مشورتی با محوریت معاونت وزارت کار با حضور نمایندگان تشکل‌های کارگری، کارفرمایی و دولت برگزار می‌شود و پیشنهادات لازم برای حداقل مزد در این جلسات مورد بررسی قرار می‌گیرد تا در نهایت، پیشنهادات در نشست شورای عالی کار متشکل از ۳ نماینده کارگری، ۳ نماینده کارفرمایی و ۴ نماینده دولت تصویب شود.

با این حال، جلسات تعیین حداقل دستمزد ۹۶ نیز با دعوت وزارت کار از تشکل‌های کارگری و کارفرمایی در آستانه برگزاری قرار دارد و به زودی نخستین جلسه مشورتی مزد سال آینده، برگزار می‌شود. در همین حال قرار است تشکل‌های رسمی کارگری و کارفرمایی، نمایندگان خود را برای حضور در کارگروه مزد ۹۶ به وزارت کار معرفی کنند و سپس جلسات مشورتی این کارگروه آغاز شود.

معیارهای تعیین حداقل دستمزد

اما معیارهای تعیین حداقل دستمزد کدامند؟ قانون کار، شورای عالی کار را موظف کرده تا همه ساله، میزان حداقل مزد کارگران را برای نقاط مختلف کشور و یا صنایع مختلف با توجه به دو معیار تعیین و تصویب کند؛ نخست اینکه حداقل مزد کارگران باید با توجه به تورم اعلامی بانک مرکزی اعلام شود.

طبق معیار دوم نیز، تعیین حداقل مزد باید به اندازه‌ای باشد تا زندگی یک خانواده کارگری تامین شود که طبق تعریف سازمان جهانی کار (ILO)تعداد متوسط یک خانواده کارگری ۴ نفر اعلام شده است.

بررسی تاثیر شاخص «تورم» در حداقل دستمزد کارگران طی یک دهه اخیر نشان می‌دهد، حداقل مزد فقط در سال‌های ۸۵، ۸۶، ۸۹ و ۹۵ بیش از نرخ تورم دوازده ماهه تعیین شده است و در سال‌های ۸۷، ۸۸، ۹۰، ۹۱، ۹۲، ۹۳ و ۹۴ میزان افزایش، کمتر از نرخ تورم بوده است!

جدول حداقل دستمزد کارگران در یک دهه اخیر

از سوی دیگر، در حالی شاخص دیگر تعیین حداقل مزد «تامین معیشت حداقلی زندگی یک خانواده کارگری» است و باید کالاهای اساسی مورد نیاز این خانواده‌ها مبنای نرخ سبد هزینه‌ای کارگران باشد که همه ساله، بیش از ۳۰۰ قلم کالای اساسی و غیر اساسی ملاک تعیین حداقل مزد قرار می‌گیرد.

بر همین اساس است که انتظار می‌رود اکنون که جلسات مشورتی تعیین حداقل مزد کارگران در آستانه برگزاری است، ۳۸ قلم کالای عمومی و اساسی که در سبد هزینه کارگران تاثیر مستقیم دارد به عنوان ملاک و معیار قرار گیرد.

در این میان، هر چند سبد هزینه یک خانواده کارگری در هر استان نیز متفاوت است، اما در تعیین حداقل دستمزد باید هزینه حدود ۳۸ قلم کالای اساسی مدنظر باشد تا میزان حداقل دستمزد به واقعیت نزدیک شود؛ در غیر این صورت و با احتساب کالاهای غیر اساسی از جمله میلگرد که تاثیری در سبد هزینه خانواده کارگر ندارد، میانگین هزینه سبد نیز کاهش می‌یابد.