آینده پهپادها در جنگ ها چگونه خواهد بود؟

در طول هشت سال ریاست جمهوری اوباما بسیاری از عملیات نظامی این کشور برای رهگیری و حذف تروریست ها توسط هواپیماهای بدون سرنشین انجام شد که تعداد بسیار زیادی از آنها با موفقیت به پایان رسید و در برخی موارد نیز تلفات غیر نظامیان باعث روانه شدن انتقادات فراوانی به این کشور شد. اما دونالد ترامپ به نوعی یک سو تفاهم برای تمامی سیاست گذاری های پیشین آمریکا به حساب می آید و از آنجا که هیچ یک از حرکات و تصمیماتش قابل پیش بینی نیست، نگرانی های زیادی درباره آینده استفاده از پهپادها در ارتش آمریکا مطرح شده است.

اتفاقات یازدهم سپتامبر سال ۲۰۰۱ جهان را به قبل و پس از این روز تقسیم کرد. از همین تاریخ و با دستور جرج بوش، ایالات متحده در حالت جنگی با هر فرد، نهاد، سازمان و یا کشوری است که به نوعی با حوادث تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ ارتباط داشته است. پس از روی کار آمدن ترامپ و فرمان مبنی بر ممنوعیت ورود اتباع چند کشور از جمله ایران در عین آزاد بودن ورود اتباع کشورهایی که به صورت مستقیم در عملیات های تروریستی در آمرریکا نقش داشته اند به این کشور، این دستورالعمل با چالش های زیادی روبرو شده اما در کلیات آن تفاوتی حاصل نشده است. روسای جمهوری آمریکا هنوز هم قدرت اجرایی بسیار بالایی برای حمله و انجام عملیات نظامی در هر کشوری دارند که آن را به نوعی با ۱۱ سپتامبر مرتبط بدانند.

همین شرایط باعث شده باراک اوباما در سال ۲۰۱۳ دستورالعملی توصیه ای را با عنوان “فرایند تایید عملیات مستقیم در برابر اهداف تروریستی خارج از ایالات متحده” اجرا کند که در واقع نوعی قانون گذاری برای نحوه استفاده از پهپادها در عملیات نظامی به حساب می آمد و تلاش داشت این ابزارها را نیز به نوعی وارد چارچوب های حقوقی کرده و مانع از اجرای فعالیت های ضد حقوق بشری توسط آنها شود.

پس از آنکه این دستورالعمل در سال ۲۰۱۶ از شمول پرونده های محرمانه خارج شد و رسانه ها توانستند به بررسی و موشکافی دقیق آن بپردازند مشخص شد دولت اوباما تلاش داشته اجرای عملیات نظامی توسط هواپیماهای بدون سرنشین را قانونمند کرده و آن را تابع قوانین حقوق بشری کند.

همین نکته نشان می دهد حتی ایالات متحده نیز نگران سو استفاده از پتانسیل های مرگبار هواپیماهای بدون سرنشین است و تلاش می کند با ایجاد ساز و کارهایی در عین ادامه استفاده از این تجهیزات، امکان بروز تلفات غیر نظامی را کاهش دهد. اما نگرانی ها درست از آنجا آغاز می شوند که رییس جمهور آمریکا نشان داده تمایل زیادی به رعایت ساختارهای حقوق بشری ندارد و بارها در سخنرانی های خود از برخورد شدید با کشورهایی که به ادعای او جزو دشمنان آمریکا به حساب می آیند صحبت کرده است.

دونالد ترامپ با وجود تمامی نقاط منفی در کارنامه فکری خود در حال حاضر رییس جمهوری آمریکا به حساب می آید و توانایی های نظامی این کشور باعث می شود بسیاری از حقوقدانان از آینده در اختیار داشتن قدرت بیش از حد توسط رییس جمهوری غیر قابل پیش بینی نگران باشند. در نتیجه نمی توان بیش از دو حالت برای آینده هواپیماهای بدون سرنشین در جنگ ها در نظر گرفت.

در حالت اول با تلاش های جامعه قانونگذاری ایالات متحده این دستورالعمل ها سمت و سوی رسمی به خود خواهند گرفت و رعایت نکردن آنها می تواند تاثیر منفی زیادی در وجهه بین المللی ایالات متحده داشته باشد و در حالت دوم، رییس جمهور عجیب آمریکا این دستورالعمل ها را اجرا نخواهد کرد که در این صورت، علاوه بر تخریب وجهه ایالات متحده به عنوان کشوری حامی حقوق بشر در جوامع بین المللی، جهان به سمت بی ثباتی و بروز جنگ های بیشتر به پیش خواهد رفت.