فرهنگ قرآنی؛ مهمترين عامل شكل‌دهی هويت آكادميك دانشجويان
به گزارش پایگاه خبری بصیر، حجت‌الاسلام‌والمسلمين حميد محمدی، معاون قرآن و عترت وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی، در مراسم افتتاحيه بيست‌و‌هشتمين دوره مسابقات قرآن دانشجويان وزارت علوم، تحقيقات و فناوری كه صبح امروز، چهارشنبه ۱۰ مهرماه، در دانشگاه علامه طباطبايی برگزار شد، درباره نقش فرهنگسازی قرآنی در شكل يری هويت دانشگاهی دانشجويان سخنرانی كرد.
وی اظهار كرد: ايجاد فرايند توليد دانش و تربيت تخصصی منابع انسانی دو كاركرد اساسی دانشگاه و مبنای رشد و توسعه علمی جامعه است؛ فرهنگ دانشگاهی يكی از عوامل موثر در رشد و تحقق اين كاركردهای دانشگاه به شمار می‌رود.
حجت‌الاسلام محمدی افزود: فرهنگ دانشگاهی فضای نمادين و اجتماعی، عرف، رفتار و گفتمان موجود و حاكم بر دانشگاه است كه مهمترين كاركرد آن هويت‌سازی برای فرد است؛ همان چيزی كه به آن «هويت دانشگاهی» می‌گوييم.
وی خاطرنشان كرد: مطالعات علم‌پژوهی و جامعه‌شناسی دانشگاهی در ايران نشان می‌دهد كه علی‌رغم پيشرفت‌های زيادی كه در سال‌های اخير داشته‌ايم و هنوز با رسيدن به افق‌های مطلوب فاصله بسيار داريم؛ بسياری از مطالبات مقام معظم رهبری درباره دانشگاه و دانشجو تحقق نيافته است.
معاون قرآن و عترت وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی بيان كرد: محيط دانشگاه ترغيب‌كننده و برآوردنده نيازهای بومی نيست و مشكلات بسياری از اين دست در فضای دانشگاهی ما موجود ماست و ما نمی‌خواهيم عالمانه و عامدانه بر سر آن چشم ببنديم و خود را به غفلت بزنيم، بلكه بايد در صدد اصلاح و بهبود و ارتقای وضع موجود باشيم.
وی گفت: بسياری از اين مشكلات ناشی از فرهنگ دانشگاهی و الگوهای فرهنگی حاكم بر دانشگاه‌های كشور است كه گام نخست برای ارتقاء و تعالی فرهنگ دانشگاهی، ايجاد عزم از سوی دانشجويان و دانشگاهيان، اراده و عمل جهت ارتقاء و بهبود فرهنگ دانشگاهی و اتخاذ راهبرد فرهنگی برای تقويت و بسط هويت دانشگاهی بر اساس هويت دانشگاهی ايرانی اسلامی از سوی سياستگذاران و متوليان است.
دبير شورای توسعه فرهنگ قرآنی درباره نقش قرآن در هويت‌بخشی و فرهنگ دانشگاهی عنوان كرد: اگر هويت آكادميك دانشجويان براساس فرهنگ قرآنی شكل گيرد، منجر به توسعه فرهنگ قرآنی به معنای تعميم و تعميق شناخت و ايمان به قرآن و ارتباط و انس با آن و تحقق مضامين آيات قرآنی در رفتار فردی و اجتماعی دانشگاهيان می‌شود.
وی اضافه كرد: در فرهنگ هويت‌ساز قرآنی، قرآن كريم داروی دردها و شفای بيماری‌های انسان است: «وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاء وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ وَلاَ یَزِيدُ الظَّالِمِينَ إَلاَّ خَسَارًا »(اسری/۸۲) و امير سخن در نهج‌البلاغه فرموده است «استشفوا بنوره فانه شفاء الصدور».
حجت‌الاسلام محمدی خاطرنشان كرد: انسان دارای شئون مختلف نظری و عملی است. مهمترين بيماری نظری انسان، جهل و ناآگاهی است؛ مهمترين بيماری عملی انسان، ضلالت و گمراهی از حق و حقيقت است. پس قرآن انسان را از جهل به علم و از ضلالت به هدايت می‌رساند. در اين نگاه، مراد از استشفاء به قرآن يعنی علم‌جويی و هدايت‌جوبی از قرآن؛ استشفاء از قرآن يعنی طلب دانش از قرآن.
آزادانديشی قرآنی
وی در معنای آزادانديشی قرآنی گفت: قرآن كريم همواره به حريت تفكر و انديشه به دور از تعصب ارج نهاده و عالمان را به حكمت و جدال احسن فرا می‌خواند. همچنين يكی از دلائل روشن قرآنی برای آزادانديشی، دستور به مرابطه است: « یَا أَیُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ »(۲۰۰ آل‌عمران).
معاون قرآن و عترت وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار كرد: بهترين راه برقراری مرابطه، ارتباط آزاد فكری است، چون موجود متفكر مختاری به نام انسان اگر بخواهد با همنوع خود مرابطه برقرار كند، اصيلترين راه ترابط، ترابط فكری است.
وی تصريح كرد: آزادی انديشه نه تنها به صورت امر به تفكر، تعقل، تدبر، استماع و مانند آن در بيش از سيصد آيه مطرح شده است، بلكه سراسر قرآن دعوت به تفكر و تدبر است، قرآن ما را به تفكر آزاد دعوت كرده و تفكر هميشه با اشكال و پرسش همراه است. برای هر متفكری چند مسئله طرح می‌شود كه برخی حق و برخی باطل است و او بايد قدرت طرح اين مسائل را در فضای باز داشته باشد.
تحصیل علم نافع قرآنی
دبير شورای توسعه فرهنگ قرآنی گفت: در فرهنگ هويت‌ساز قرآنی، قرآن كريم علم نافع را مطلوب حوزه و دانشگاه می‌داند. بر اين اساس مسئله دانشگاه‌ها علومی خواهد شد كه مشكلات و نيازهای جامعه خودی را بر طرف می‌كنند. در فرهنگ هويت‌ساز قرآنی، قرآن كريم آموزش مشاركتی و فعال است، نه اقتدارگر و منفعل؛ چراكه «فوق كل ذی علم عليم؛ ما اوتيتم من العلم الا قليلا».
وی در پايان مطرح كرد: اين مطالب طرح بحث و شمه‌ای از فرهنگ‌آفرينی و هويت‌سازی فرهنگی قرآن در محيط آكادميك ايرانی اسلامی است، هر اقدام فرهنگساز و هويت‌بخش كه موجب حضور فرهنگ قرآنی در مسير جامعه‌پذيری دانشگاهی و شكل‌گيری هويت دانشگاهی دانشجويان شود، می‌تواند گونه‌ای فرهنگسازی قرآنی باشد كه جامعه ما به شدت به آن نيازمند است و برگزاری اين مسابقات می‌تواند يكی از اين موارد تلقی شود.
منبع: ایکنا
