چرا دولت ارزش سبد سهام عدالت را کاهش داد؟
در روزهای آغازین آخرین ماه آخرین فصل سال گذشته بود که خبری منتشر شد مبنی بر خروج ۷ پالایشگاه از سبد سهام عدالت که مصوبه آن به تاریخ ۲۷ بهمن ۹۵ بازمی‌گردد. بر اساس این مصوبه ۲۰ درصد سهام شرکتهای پالایشگاه نفت اصفهان، تبریز، لاوان، تهران، شیراز، کرمانشاه و بندرعباس از سبد سهام ۴۹ میلیون و ۲۲۶ هزار و ۱۹۳ مشمول سهام عدالت خارج و در مقابل ۳۶ درصد سهام پالایشگاه امام خمینی و ۹ درصد سهام پالایشگاه آبادان جایگزین آنها در این سبد شد.
البته پیش‌تر هم، این حذف و اضافه‌ها در سبد سهام عدالت معمول و مرسوم بوده است اما موضوعی که خروج این ۷ پالایشگاه را از پرتفوی این سهام مورد توجه قرار داده و متمایز کرده اینست که از این ۷ پالایشگاه ۴ شرکت بورسی و ۳ شرکت فرابورسی هستند و این حذف و اضافه‌ها در حالی شکل گرفته که تاکید قانون بر حضور شرکتهای پذیرفته شده در بازار سرمایه در پرتفوی سهام عدالت است، آن هم به این دلیل که بخاطر حضور این چنین شرکتهایی در بازار سهام، ارزش آنها و نیز قیمت روز این سهام مشخص است و این موضوع یعنی شفافیت بیشتر سبد سهام عدالت و مشخص بودن دارایی بیش از ۴۹ میلیون سهامدار.
البته خروج ۷ پالایشگاه از سبد سهام عدالت که همگی بورسی و فرابورس هستند زمانی موضوعیت و حاشیه بیشتری پیدا می‌کند که بر اساس آمارها از ۶۰ شرکت حاضر در پرتفوی سهام عدالت ۱۱ شرکت قیمتگذاری نشده و ارزش روز آنها مشخص نیست و نمی‌توان تخمین زد که چقدر سهامشان می‌ارزد و سهم مشمولان سهام عدالت از آنها به چه میزان است.
بعلاوه این که تازگی‌ها نیز مدیرکل سهام عدالت سازمان خصوصی‌سازی گفته از ۶۰ شرکت حاضر در سبد سهام عدالت، ۴۹ شرکت به ارزش ۲۷۲۶۰ میلیارد تومان ارزشگذاری قطعی شده و ۱۱ شرکت دیگر به ارزش ۱۳۲۰۰ میلیارد تومان همچنان ارزشگذاری نشده است که این موضوع نیز حساسیت و بحث‌ها بر سر خروج ۷ پالایشگاه از سبد سهام عدالت آن هم در آستانه موضوع تقسیم سود، تسویه بدهی و آزادسازی سهام عدالت را پررنگتر می‌کند.
از سوی دیگر نیز رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس می‌گوید خروج ۷ پالایشگاه از سبد سهام عدالت بدون اجازه نمایندگان غیرقانونی است و در مقابل دولتی‌ها بر این باورند که انجام چنین اصلاحاتی در حیطه اختیارات دولت بوده و نقض قانون نیست؛ و این درحالی است که این مصوبه چه به لحاظ قانونی مشکل داشته یا نداشته باشد، فعلا سهام این ۷ پالایشگاه از سبد سهام عدالت خارج شده است و روزنه‌ای برای بازگشت آنها به سبد این سهام دیده نمی‌شود.
همچنین در حالی رئیس سازمان خصوصی‌سازی می‌گوید جایگزینی سهام دو پالایشگاه امام و آبادان با ۷ پالایشگاه بورسی و فرابورسی به نفع مشمولان سهام عدالت بوده است که کارشناسان معتقدند بدلیل عدم قیمتگذاری قطعی پالایشگاه کرمانشاه معلوم نیست ارزش سهام خارج شده از پرتفوی مشمولین سهام عدالت به چه میزان بوده است و در مقابل نیز چون پالایشگاههای جایگزین شده به صورت قطعی قیمتگذاری نشده‌اند، نمی‌توان برآورد دقیقی در این زمینه داشت.
… و همه اینها یعنی کاهش ارزش سبد سهام عدالت ۴۹ میلیون و ۲۲۶ هزار و ۱۹۳ مشمول که عمدتا از اقشار کم درآمد جامعه هستند و از این موضوعات بی‌خبر!
