رسم خاص مسلمانان بوسنی در روز عید
محدثه انسی‌نژاد: ماه رمضان در کشور صربستان با سرور و شعف خاصی برای مسلمانان همراه است. شیرینی و حلاوت این ماه از بزرگترین تا کوچکترین فرد خانواده قابل درک است.
مسلمانان در این ماه با ختم قرآن به صورت دسته جمعی به قرائت قرآن می‌پردازند و مساجد به خانه دوم جوانان تبدیل می‌شود. افطاری‌ها نیز در این کشور بیشتر به صورت گروهی برگزار می‌شود.
نوع خاصی از نان به اسم «سمون» نیز در این کشور پخت می‌شود و صف‌های طولانی برای خرید این نان مقابل نانوایی‌ها ایجاد می‌شود. روزه‌داران در این صف‌های طولانی گاهی بیش از یک ساعت برای گرفتن نان در انتظار می‌مانند، انتظاری که بسیار برای مسلمانان شیرین است. لحظات افطار بی‌شک بهترین لحظات برای این خانواده‌هاست.
اما در کنار تمام این‌ها، مسلمانان برای عید فطر نیز رسوم خاصی دارند که در ادامه از زبان «عمرا خلیلویچ» درباره این رسوم در کشور بوسنی بیشتر خواهیم خواند.
مراسم عید فطر در بوسنی، بی‌شباهت به عید نوروز در ایران نیست. آقایان خرید پیش از عید را انجام می‌دهند، و سپس اعضای خانواده با هم به خانه تکانی می‌پردازند. کارهای سنگین خانه تکانی بر عهده آقایان و کارهای ظریف بر عهده خانم‌های خانه است. همچنین تهیه شیرینی‌های خوشمزه و انتخاب لباس عید نیز بر عهده خانم‌هاست، چرا که آنها این کار را با سلیقه بیش‌تری انجام می‌دهند.
خانم‌ها صبح روز عید پیش از بقیه از خواب بیدار شده، پدر و برادران خود را نیز برای انجام نماز عید فطر بیدار می‌کنند. همه لباس‌های مجلسی و عید خود را بر تن می‌کنند. در هنگام حضور مردان خانواده در مسجد، خانم‌ها به تزیین شیرینی‌ها و سرو نوشیدنی‌ها می‌پردازند. در مسجد، درباره زمان شروع عید دیدنی سنتی، قرارها میان مردان خانواده گذاشته می‌شود. پس از قرار گذاشتن، هر کس به خانه‌ٔ خود باز می‌گردد. خانم‌های خانه با خوشحالی و خوشرویی منتظر بازگشت آنان از مسجد هستند. در این هنگام همه عید را به یکدیگر تبریک می‌گویند. معمولاً در این هنگام اصطلاحا گفته می‌شود که پدران عید را با خود به خانه می‌آورند. چرا که تبریک عید با ورود پدر به خانه آغاز می‌شود.
سپس همه اعضای خانه در کنار هم صبحانه می‌خورند. عیددیدنی از خانه بزرگترین فرد محل آغاز می‌شود. این عید دیدنی خانه به خانه ادامه پیدا می‌کند. در هر خانه‌ای قهوه، شیرینی، انواع نوشیدنی‌ها، میوه و تنقلات مختلفی سرو می‌شود و در مورد موضوعات مختلفی صحبت می‌شود.
روز عید برای آنها، فرصت خاصی برای این دید و بازدیدهاست، چرا که در روزهای دیگر سال به خاطر مشغله‌های بسیاری کاری معمولاً فرصت نمی‌شود که اعضای یک محله همه با هم در یک مجلس با همدیگر باشند. شوخی‌های عید در این دید و بازدیدها رایج است.
کودکان نیز با هم قرار گذاشته و از خانه‌ای به خانه دیگر رفته و به دید و بازدید می‌پردازند. میزبانان هر خانه از کودکان با شکلات و شیرینی پذیرایی می‌کنند. هر کسی با خوشرویی و خوشحالی منتظر آمدن کوچکترین اعضای محل است تا زیباترین خاطرات و آرزوهای عید را برای آنها رقم بزند.
بعد از این که آقایان یک خانه را پشت سر می‌گذارند، خانم‌ها هم با هم جمع شده و به بازدید دسته جمعی همدیگر می‌پردازند. همه عید را به همدیگر تبریک می‌گویند و لحظات خوشی را با هم سپری می‌کنند.
مجموع این رسوم یک روز فرخنده و رویایی را رقم می‌زند. در پایان روز همه اعضای خانواده با هم به خانه باز می‌گردند. همه از دید و بازدیدها خسته‌اند، ولی احساس خوشحالی و شعف بسیار دارند. کودکان با دستانی پر از شکلات و شیرینی به شادی می‌پردازند و والدین هم از خوشحالی آنها شاد می‌شوند.
