می‌توانیم در عزاداری امام حسین (ع) ریا کنیم؟
به نقل از شهر سوال شاید این مطلب از روایتی که در زمینه تباکی نقل گردیده برداشت شده است.
روایت بدین مضمون نقل شده است:
وَ رُوِّیتُ عَنِ الْأَئِمَّةِ الصَّادِقِینَ (ع) قَالُوا مَنْ بَکَى أَوْ أَبْکَى غَیْرَهُ وَ لَوْ وَاحِداً ضَمِنَّا لَهُ عَلَى اللَّهِ الْجَنَّةَ وَ مَنْ لَمْ یَتَأَتَّ لَهُ الْبُکَاءُ فَتَبَاکَى فَلَهُ الْجَنَّة: (۱)
از امامان نور امام باقر (ع) و صادق (ع) آوردهاند که: کسى در سوگ حسین (ع) بگرید و یا دیگرى- گر چه یک تن – را با یادآورى مصائب و رنجهاى ما در راه خدا بگریاند، ما بهشت پرطراوت و زیباى خدا را بر چنین انسان با ایمان و شایسته کردارى تضمین مى کنیم؛ و هر آن کس هم که گریه اش نیامد و نتوانست دیگران را بگریاند، امّا حالت و هیئت سوگواران را بر خود گیرد و بسان آنان براى حسین (ع) سوگوارى نماید، باز هم بهشت پرطراوت و زیبا بر او زیبنده مى شود.
برای عزای امام حسین (ع) حداقل کاری که می‌توان کرد، تباکی است، یعنی خود را به گریه زدن. تباکی می‌تواند به قصد ریا و خود نمایی باشد و می‌تواند برای خدا باشد، همان طوری که گریه چنین است. تباکی یک عمل است. ریا و اخلاص مربوط به دل است.
این عمل بستگی به نیت شخص دارد. اگر بلند گریه کردن به نیت خودنمایی باشد، ریا و گناه است. عمل را باطل می‌کند. اما اگر نیتش خودنمایی نباشد، بلکه برای تشویق کردن دیگران باشد، اشکالی ندارد. البته تشخیص این موضوع بسیار مشکل و ظریف است. گاهی افراد خود را گول می‌زنند و نمی‌دانند ریا می‌کنند.
گریه در فرهنگ عاشورائیان سلاح همیشه برّانی است که فریاد اعتراض به ستمگران را دارد. اشک زبان دل است و گریه فریاد عصر مظلومیت، رسالت اشک نیز پاسداری از خون شهید است. به تعبیر حضرت امام خمینی «گریه کردن در عزای امام حسین، زنده نگهداشتن نهضت است. گریه بر مظلوم، فریاد مقابل ظالم است». (۲)
ریا در هر عبادتى حرام محسوب مى‌شود ولى تظاهر به عزادارى امام حسین (ع) و تعظیم شعائر دین به قصد قربت جایز بلکه مستحب است، مثل این که پرداختن صدقه آشکار قربۀ الى الله براى تشویق دیگران همان طور که در قرآن آمده، مستحب است. (۳)
پس اگر در شام دادن قصدش فقط مردم باشد هیچ بهره‌ای نمی‌برد. اما اگر قصدش لله باشد. اما این کار را علنی و به منظور تشویق دیگران انجام دهد ثواب می‌برد.
پی نوشت:
۱. مثیر الأحزان، ابن نما حلى، ناشر مدرسه امام مهدى، چاپ قم، سال ۱۴۰۶ ق، نوبت سوم ص. ۱۴؛ اللهوف على قتلى الطفوف، سید ابن طاوس، ناشر جهان، مکان چاپ تهران، سال ۱۳۴۸ ش، نوبت چاپ اول، ص. ۱۱.
۲. صحیفه نور، امام خمینی، ج. ۸، ص. ۷۰.
۳. شیرازى، ناصر مکارم، استفتاءات جدید (مکارم)، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب (ع)، قم، دوم، ۱۴۲۷ ه ق، ج۱، ص. ۵۰۳.
