نگاه نظامي روسيه
بصیر، غرب آسيا (خاورميانه) و شمال آفريقا در حالي همچنان از كانونهاي اصلي تحولات جهاني ميباشند كه در ميان نقش بازيگران متعدد يك نكته قابل توجه است و آن ايفاي نقش روسيه ميباشد. بررسيها نشان ميدهد كه رويكردي دو جانبه ميان كشورهاي عربي اين مناطق و روسيه ايجاد شده و توافقاتي نيز ميان طرفين صورت گرفته است. نكته مهم آنكه محور اين رويكردها را توافقات نظامي و فروش تسليحات به كشورهاي مذكور تشكيل ميدهد. توافقات روسيه با عراق، لبنان، اردن، مصر و ليبي بر سر فروش تسليحات به اين كشورها نمودي از اين رفتارها ميباشد. حال اين سوال مطرح است كه چرا روسيه توافقات نظامي و فروش تسليحات را محور رايزنيهاي خود با اين كشورها قرار داده و در وراي آن چه اهدافي را پيگيري ميكند؟
بررسي كارنامه روسيه در ميان كشورهاي عربي نشان ميدهد كه اين كشور چندان جايگاهي در ميان اعراب نداشته هر چند كه در دهههاي گذشته تفكرات چپگرايانه و تمايل به روسيه در ميان مردم و برخي سران عرب از جمله جمال عبدالناصر كه به دنبال مقابله با غرب بودهاند مشاهده ميشود. با اين وجود در سالهاي اخير و با تشديد تحركات آمريكاييها عملا روسيه از منطقه دور گرديد بگونهاي كه آخرين پايگاه مسكو در شمال آفريقا يعني ليبي نيز با سرنگوني قذافي به غربيها رسيد.
مسكو به خوبي از نفوذ غرب و وابستگي كشورهاي عربي به آمريكا و اروپا آگاهند لذا اطمينان كردن به كشورهاي عربي و توسعه روابط سياسي گسترده با آنها را در چارچوب منافع خود نميدانند در حالي كه به دنبال راهكارهاي ديگر براي حضور در اين كشورها ميباشند. در اين چارچوب رويكردهاي گسترده سران عرب به خريدهاي تسليحاتي و البته دلسردي اين كشورها از تواناييهاي كشورهاي غربي در تامين نيازهاي آنها، گرايشاتي به روسيه را درپي داشته است. مسكو سعي دارد تا از خلاء موجود براي امضاي توافقات نظامي با كشورهاي عربي بهره گيرد تا ضمن كسب منافع اقتصادي به توسعه نفوذ خود در اين كشورها بپردازد. ناتواني غرب در موضوع سوريه و البته ايستادگي تمام قد روسيه در حمايت از دمشق، تقويت تمايلات روس گرايانه را درپي داشته كه نمود آن نيز گرايش برخي كشورهاي عربي به توافقات نظامي با اين كشور است.
رويكردي كه مسكو سعي در بهرهبرداري حداكثري از آن را دارد و تا حدودي نيز در اين عرصه موفق بوده و توانسته توافقات نظامي و تسليحاتي قابل توجهي را به امضا رساند هر چند كه غرب همچنان رتبه اول بازار فروش تسليحات به كشورهاي عربي را در اختيار دارند.
منبع: صدخبر