کمیسر عالی حقوق بشر و بازیگردانی مداخله در فضای مذاکرات وین ۶
بصیر، در حالی که تمامی طرفهای غربی مذاکرات هسته ای مربوط به توافق نهائی، پیش از این هم به ویژه از وین ۵ به بعد از ادعای «فراهسته ای کردن مذاکرات» دست برداشتند و اساساً هیچ مساله ای غیر از برنامه هسته ای در حیطه مذاکرات وین ۶ نیز قرار ندارد، اما این بار کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد با ایفای همین نقش مداخله گرانه، درصدد گشودن روزنه ای برای اعمال فشار بر ایران در این شرایط حساس است. در واقع، دست مداخله گری حقوق بشری غرب این بار از آستین کمیسر عالی حقوق بشر بیرون آمد.
کمیسر عالی حقوق بشر در سازمان ملل یک روز پس از آغاز مذاکرات وین ۶ در وین، در اظهاراتی مداخله گرانه، از لزوم طرح مساله حقوق بشر ایران در محورهای مذاکرات وین ۶ سخن گفت.
به گزارش شیکاگو تریبون، ناوی پیلای، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در روز ۱۲ تیرماه در خلال سخنان خود راجع به وضعیت حقوق بشر و با اشاره به آغاز دور نهایی مذاکرات هسته ای برای نگارش متن توافق جامع هسته ای ایران و غرب، اظهار داشت که در هر گفت‌وگویی با ایران باید مساله حقوق بشر به ویژه تعهد ایران برای حمایت از حقوق بشر شهروندان این کشور به طور کامل مورد توجه و اشاره قرار گیرد.
پیلای با تلاش برای منحرف کردن فضای مذاکرات هسته ای که گفته می شود احتمال بالایی برای رسیدن به توافق نهایی دارد، مقوله حقوق بشر را با چند هدف مورد اشاره قرار داده است. به واقع، طرح این مساله آن هم در شرایطی که طرفین بر مسائل خاص هسته ای و جزئیات آنها تمرکز کرده اند، چند هدف را تعقیب می کند: اولاً اینکه غربیها مساله حقوق بشر را حتی نه به نام خود بلکه به عنوان تقاضای یک مقام ارشد بین المللی در خلال مذاکرات رسمی چندجانبه یا دوجانبه مطرح کرده و به ایران فشار وارد نمایند؛ ثانیاً شالوده توافق هسته ای وین طوری گذاشته شود که مسیر اعمال فشار غیرهسته ای بر ایران نیز همچنان مفتوح مانده بلکه پایه های آن از همین طرق گذاشته شود تا بعدها مورد استناد قرار گیرد؛ تمرکز ایران از مساله توافق متوازن، متقابل، و برد-برد منحرف شده و بخشی از ذهن و تلاش دیپلماسی هسته ای کشور مصروف مقوله های دیگر شود.
به هر حال، ایران در زمینه مسائل حقوق بشری با رویکرد فعال وارد شده و گفتمانی قادر به مواجهه با غرب را مدیریت می کند و از همین رو، بارها از فراهم بودن امکان زمینه های مباحثه و رویاروی گفتمان مذکور با گفتمان مسلط غرب بر نظام بین المللی حقوق بشر یاد کرده است. محمدجواد لاریجانی، رئیس ستاد حقوق بشر قوه قضائیه در دیدار با مدیرکل امور دوجانبه وزارت خارجه بلژیک در ابتدای ماه ژوئن، از آمادگی ایران برای بحث با غرب در مورد حقوق بشر سخن گفته است. با این حال، مجاری مباحثه و تبادل نظر لاریجانی که البته با آئین «مذاکره» رسمی بین المللی تفاوت های اساسی دارد، خارج از میز مذاکرات هسته ای با ۱+۵ است.
از این رو، ایران همچنان بر اساس راهبردی که رهبری نظام، امام خامنه‌ای بر آن تاکید داشته اند، نسبت به تعمیم مذاکرات هسته ای و توافق ژنو به امور غیرهسته ای خواه حقوق بشر یا هر مساله دیگر، مخالف بوده و هست. از همین رو، مقامات ارشد مذاکره کننده هسته ای پیش از ورود به وین ۶ نیز بارها تاکید کرده اند که هیچ گونه مذاکره ای بجز در زمینه مسائل هسته ای نخواهند داشت و این امر در سخنان مقامات وزارت امور خارجه امریکایی نیز مورد تاکید بوده است.
از این رو، در این شرایط حصول نوعی تفاهم در زمینه «موضوعات» قابل طرح در مذاکرات که نیازمند نگارش متن و درج در توافق نهائی هستند، اظهارات غیرمسئولانه و مداخله گرانه از سوی کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، به معنای تخریب جو تفاهمی در مذاکرات وین و تفاهم های قبل از آن است و انتظار می رود، از واکنش صریح اعضای ۱+۵ به دور نماند. در این میان، واکنش رسمی و قاطع وزارت امور خارجه کشورمان به این اقدام که ناقض توافق ژنو و روحیه همکاری و تعامل میان طرفین بر اساس منافع مشترک است، مورد تاکید بلکه ضروری به نظر می رسد.
صدخبر
