فساد اقتصادی نتیجه فساد فرهنگی و سیاسی است
بصیر، به بهانه مرقومه مقام معظم رهبری به همایش ارتقای سلامت اداری و مبارزه با فساد اقتصادی که از سوی سران سه قوه برگزار شد و سخنان ایشان اتمام حجتی بر دولت، مجلس و قوه قضائیه بود، با مهدی آباد، کارشناس مسائل اقتصادی به گفت‌و‌گو نشستیم که تقدیم به شما مخاطبان می شود.
علت عدم اهتمام جدی و قاطع مسولان در رابطه با فساد اقتصادی چیست؟
در پاسخ به این سوال شما چند علت را می توان مطرح کرد، علت نخست ناتوانی بعضی از مسئولان و قرارگیری آنها در مناصبی که شایسته آن نیستند. علت بعدی را شاید بتوان در واهمه و یا شاید احترام بیش از اندازه از نام‌ها و مناصب و روابط افراد(آقا زادگی)جستجو کرد، به‌طوری‌که به دلیل اجتناب از بدنام کردن یک فرد محترم و خاص، افرادی که منتصب به وی و دارای فساد و تخلف اقتصادی هستند را به حال خود رها کرده و از خطای آنها می‌گذرند، این موضوع حتی تذکر مقام معظم رهبری را هم به همراه داشته است. ایشان می فرمایند:(به مسئولان خير خواه در قواي سه گانه بياموزيد كه تسامح در مبارزه با فساد به نوعي هم دستي با فاسدان و مفسدان است). دلیل سوم وجود افراد ناسالم در دستگاه‌ها که نه تنها تلاشی در مبارزه با فساد نمی کنند بلکه به دلیل آلوده‌بودن خودشان، در این مهم کارشکنی می کنند.
به نظر شما علت‌های ایجاد رانت‌های سیاسی و اقتصادی در چه عواملی است؟
به نظر می رسد وجود افراد ناسالم در هر زمان، هر گروه و حکومتی نتیجه‌ای جز فساد در پی نخواهد داشت، فساد اقتصادی نتیجه و فرزند فساد فرهنگی و سیاسی است، گروه‌ها به ۲جهت عمده سعی در ایجاد رانت و کسب درآمدهای نامشروع و خلاف قانون دارند، دلیل نخست آن طمع و انگیزه‌های شخصی و اقتتصادی است به شیوه‌ای که آنها سعی در پرکردن جیب‌شان دارند و به چیزی جز پول فکر نمی کنند، دلیل دوم که شاید کمتر به آن پرداخته شده است، انگیزه گروه‌ها و افراد به جهت حضور در کانون‌های قدرت، حفظ و حتی بالاتر بردن جایگاه‌شان به ایجاد رانت می پردازند تا با پشتوانه‌های مالی بتوانند جایگاه‌های سیاسی و مدیریتی خود را حفظ نمایند، از طرفی این دو دلیل دارای یک رابطه دو طرفه نیز هستند، یعنی حفظ جایگاه سیاسی جهت حفظ منافع اقتصادی و کسب منافع اقتصادی جهت حفظ مناصب سیاسی است، این دو دلیل را شاید بتوان مهم‌ترین دلیل‌های ایجاد رانت‌های اقتصادی و به طبع آن ایجاد راه‌های خلاف قانون جهت کسب منفعت در بازارهای مالی دانست.
برگزاری همایش های پیرامون فساد اقتصادی چه دستاورد‌هایی دارد؟
برگزاری همایش و سمینارها فقط در صورتی که بتوان از آن راهکارهای عملی جهت جلوگیری از انحراف فعالیت‌های اقتصادی و برخورد با مفسدان این جریان کسب نمود کارایی دارد و نمی توان توقعی دیگر از آن داشت، متاسفانه در کشور ما و طی این چند سال برگزاری همایشها یک فرعی است که جایگزین هدف اصلی شده است به‌گونه ای که در بسیاری از مواقع سازمان‌ها فقط به برگزاری این همایشها راضی شده و نه تنها از آن به بعد هیچ برنامه ای ندارند که از برگزاری این همایشها نیز دستاوردی نصیب‌شان نمی شود و هزینه گزاف این همایشها تنها بازده برگزاری آنها است.
نگاهی به سخن رهبر معظم انقلاب در پاسخ به نامه معاون اول رئیس جمهور، در ارتباط با برگزاری «همایش ملّی ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد» و درخواست صدور پیام برای این همایش، می تواند این موضوع را بیشتر روشن کند.
علت عدم مهار فساد اقتصادی در کشور چیست؟
طی این سال ها علی‌رغم کارهای انجام شده متاسفانه در مهار تخلف‌های مالی ناتوان بوده‌ایم و علت‌های آن را می‌توان در چند بند اصلی تقسیم کرد و هر یک از این بندها نیز به نوبه خود دارای چندین زیر مجموعه هستند که توضیح آنها از حوصله این مصاحبه خارج است به همین دلیل تنها به ذکر دلایل اصلی بسنده می‌کنیم.
لازم به ذکر است تصحیح هر یک از موارد اصلی تلاش همه دستگاه‌ها و صرف وقت و هزینه زیاد از سوی افراد و سازمان‌های مربوط را می‌طلبد که این مهم فقط با یک عزم جهادی ممکن می شود و بدون‌شک این نخستین جبهه جهت جهاد اقتصادی مورد نظر رهبری است، ایشان در این رابطه می فرمایند(خشكانيدن ريشه فساد مالي و اقتصادي و عمل قاطع و گره‌گشا در اين‌باره مستلزم اقدام همه‌جانبه به وسيله قواي سه‌گانه مخصوصا دو قوه مجريه و قضاييه است).
دلیل نخست وجود بستر نامناسب و راه‌های ایجاد تخلف در نظام مالی کشور است، دلیل دوم را می‌توان عدم وجود قوانین کارآمد و به‌روز جهت جلوگیری از این‌گونه تخلفات دانست، همان‌گونه که می دانید بسیاری از قوانین اقتصادی ما مربوط به سال‌های قبل است و بازنگری هرچه زودتر این قوانین می تواند بسیار تاثیر گذار باشد، دلیل بعدی نبود قوانین جهت برخورد با متخلفان و مفسدان این حوزه است، دلیل چهارم موازی کاری‌هایی است که هم توان بخش‌های مختلف را می‌گیرد و هم نتیجه مورد انتظار را درباره موضوع های اقتصادی برآورده نمی سازد.
