ماجرای اسناد نقش عربستان در ۱۱ سپتامبر

از‌‌ همان روزهای نخست پس از وقوع حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ و زمانی که مشخص شد بیشتر هواپیماربایان دخیل در ماجرای مذکور اتباع سعودی بوده‌اند، گمانه‌های متعددی درباره ارتباط رسمی دولت عربستان با تروریست‌ها مطرح شد. آنچه این گمانه‌ها را تشدید می‌کند، این است که ۲۸ صفحه از گزارش کنگره درباره واقعه ۱۱ سپتامبر ـ که در آن به بررسی نقش عربستان پرداخته شده ـ هنوز در طبقه‌بندی محرمانه قرار دارد و اجازه انتشار نیافته است.

سایت نشریه «نیوزویک» ضمن اشاره به این موضوع می‌نویسد، هم دولت بوش و هم دولت اوباما، تاکنون از انتشار صفحات مذکور خودداری کرده و دلیل این کار را ملاحظات مربوط به امنیت ملی دانسته‌اند؛ اما برخی نمایندگان کنگره که این بخش‌های گزارش را در شرایط امنیتی ویژه و در اتاق امنیتی زیرزمین ساختمان کنگره مطالعه کرده‌اند، می‌گویند، این موضوع هیچ ربطی به امنیت ملی ندارد و مقامات آمریکایی، در تلاشند نقش دوگانه‌ای را که عربستان در قبال آمریکا بازی کرده و همزمان با ایفای نقش یک متحد منطقه‌ای، از افراط‌گرایی در جهان حمایت می‌کند، پنهان کنند.

یکی از سر‌شناس‌ترین منتقدین رویکرد دولت آمریکا در این زمینه، باب گراهام، سناتور سابق ایالت فلوریداست که ریاست مشترک کمیته تحقیق درباره حادثه ۱۱ سپتامبر را بر عهده داشت. روز گذشته و در جریان کنفرانسی مطبوعاتی با دو تن از اعضای فعلی کنگره و همچنین نمایندگان خانواده‌های قربانیان ۱۱ سپتامبر، گراهام بار دیگر از دولت اوباما خواست که صحفات مذکور از گزارش را از طبقه‌بندی محرمانه خارج کند.
 
گراهام در جریان این جلسه گفت، مسائل متعددی در گزارش وجود دارد که عمداً از افشای آن‌ها جلوگیری شده ‌و در صورتی که این مسائل افشا شوند، دیدگاه جامعی درباره نقش عربستان سعودی در واقعه ۱۱ سپتامبر حاصل خواهد شد. وی گفت، هیچ موضوعی در گزارش نیست که بتوان عدم انتشار آن را با ملاحظات مربوط به امنیت ملی توجیه کرد.

والتر جونز، عضو کنونی مجلس نمایندگان آمریکا از ایالت کارولینای شمالی که او نیز گزارش را مطالعه کرده، با گراهام هم عقیده است. وی در گفت‌و‌گو با نیوزویک گفته: «هیچ دلیلی برای عدم انتشار علنی آن ۲۸ صفحه وجود ندارد. این مسأله‌ای مربوط به امنیت ملی نیست».

با این حال، به گفته وی بخش‌هایی از آن صفحات، مایه شرمساری دولت جورج بوش خواهد بود و این به دلیل روابط ویژه‌ای است که وی با سعودی‌ها برقرار کرده بود.

گفتنی است، در ماه ژوئیه نیز دو تن از رؤسای یک کمیته تحقیق دیگر که با نام «کمیسیون ۱۱ سپتامبر» شناخته می‌شود، از کاخ سفید درخواست کرده بودند ۲۸ صفحه مذکور را از طبقه بندی محرمانه خارج کند.

لی همیلتون، عضو سابق مجلس نمایندگان در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک با تام کین، فرماندار سابق نیو‌جرسی گفته بود: «من از اینکه این صفحات از طبقه‌بندی خارج نشده، شرمسارم. من همیشه تصور می‌کردم گزارش‌های جمع آوری شده از سوی ما، به طور علنی منتشر خواهد شد. همه آن‌ها، همه چیز؛ اما زمانی که فهمیدم برخی ‌اسناد طبقه‌بندی و یا ویرایش شده‌اند، تعجب‌زده و ناامید شدم. من از اینکه در تهیه گزارشی نقش داشتم که مخفی نگه داشته شده، شرمسارم».

به گفته گراهام که در زمان سناتوری خود، عضو کمیته اطلاعات سنا بوده، مقامات سعودی می‌دانستند که افراد وابسته به اسامه بن لادن در داخل آمریکا هستند و یا به زودی وارد آمریکا خواهند شد. یک بحث دیگر اینکه آیا آن‌ها از مأموریت این افراد نیز اطلاع داشته‌اند یا خیر.

در گزارشی که کمیته تحت نظر گراهام تهیه کرده و در سال ۲۰۰۲ منتشر شد، تنها بیان شده بود: «رابط‌هایی در ایالات متحده به هواپیماربایان برای یافتن محل سکونت، افتتاح حساب بانکی، گرفتن گواهی‌نامه رانندگی، یافتن آموزشگاه‌های خلبانی و تسهیل تبادلات مالی کمک کرده‌اند».

اما اکنون گراهام در گفت‌و‌گو با نیوزویک می‌گوید، این «رابط‌ها»، اتباع سعودی بوده‌اند که ارتباطات نزدیکی با حکومت عربستان داشته‌اند. وی می‌گوید: «من فکر می‌کنم در دولت به شدت کنترل شده‌ای همچون عربستان سعودی، تصمیم برای فعالیت‌هایی که می‌تواند به طور بالقوه اثری منفی بر روابط با نزدیک‌ترین متحد این کشور، یعنی ایالات متحده داشته باشد، در بالا‌ترین سطوح اتخاذ می‌شود».

وی می‌افزاید، تلاش سازمان یافته‌ای برای جلوگیری از انتشار اطلاعات مربوط به حمایت سعودی‌ها از تروریسم وجود داشته که این حمایت از مدت‌ها پیش از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ آغاز شده، بلافاصله پس از این واقعه ادامه یافته و تاکنون نیز ادامه دارد».

به عقیده گراهام، هیچ نهاد دولتی، از «سیا» گرفته تا «اف بی‌آی»، تصمیم طبقه‌بندی کردن اسناد ۱۱ سپتامبر را نگرفته و این تصمیمی است که مستقیم‌ از کاخ سفید و نهادهای وابسته به آن گرفته شده تا مسائل مربوط به این موضوع مخفی ‌بماند.

پس از دولت بوش، دولت اوباما نیز به مهر و موم نگه داشتن ۲۸ صفحه مذکور ادامه داده است. دو تن از اعضای کنگره در چهاردهم آوریل ۲۰۱۴ نامه‌ای را در این زمینه برای اوباما ارسال کردند؛ اما پاسخی از وی دریافت نکردند. دو ماه بعد، آن‌ها پاسخی از سوی مدیر سازمان مسئول در امور اطلاعات ملی در کاخ سفید دریافت کردند که وعده ارائه پاسخی هماهنگ شده را از سوی رئیس جمهور داده بود. پاسخی که هیچ‌ گاه به دست آن‌ها نرسید. سخنگوی کاخ سفید در پاسخ به پرسش نیوزویک در این زمینه گفت، هیچ اظهارنظر دیگری در این زمینه نمی‌کند.

به هر حال، با توجه به اینکه تعداد حامیان انتشار اسناد مذکور در کنگره نیز بسیار کم است، تاکنون کار سناتورهای مذکور در این زمینه راه به جایی نبرده است. در همین حال، روابط نزدیک آمریکا با عربستان سعودی در جنبه‌های مختلف همچنان ادامه دارد.

با ‌وجود این، گراهام همچنان به تلاش‌های خود در این زمینه ادامه می‌دهد. وی می‌گوید: «عربستان سعودی هیچ‌ گاه از علاقه خود به گسترش وهابیت افراطی دست برنداشته است… داعش پرورش یافته ایده‌های سعودی‌ها، پول سعودی‌ها و حمایت سازمانی سعودی‌هاست؛ هرچند‌ اکنون آن‌ها ادعا می‌کنند که به شدت مخالف داعش هستند. این مشابه رفتاری است که یک پدر یا مادر در قبال فرزند متمرد یا خارج از کنترل خود نشان می‌دهد».

 

 

بلاغ