پیام های سفر وزیر خارجه اردن به تهران

بصیر،

وزیرامورخارجه اردن، روز جمعه به دعوت همتای ایرانی خود، طی یک سفر رسمی وارد تهران شد. ناصر جوده نخستین سفر خارجی خود را پس از تعدیل کابینه دولت این کشور در رأس هیاتی بلند پایه مرکب از قائم مقام وزارت خارجه، مدیرکل منطقه ای عربی و آفریقا و نیز مدیرکل دفتر وی انجام داد.

این نخستین سفر یک وزیر خارجه اردن به تهران در ۸ سال گذشته است. ایران و اردن پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ تاکنون روابط سردی را تجربه کرده اند. در دوره دولت هشتم این روابط تا حدی گرم شد و عبدالله دوم به تهران سفر کرد. همچنین قرار بود عبدالله دوم در دولت دهم برای حضور در جشن نوروز به تهران بیاید که این سفر به دلایلی لغو شد.

در سال‌های گذشته روابط دو کشور به‌ ویژه با شروع تحولات خاورمیانه و شمال آفریقا و پس از آن بحران سوریه، شاهد افت و خیزهای زیادی بوده است. درسال‌های اخیر دوبار وزیران خارجه وقت و فعلی ایران به امان سفر کرده ‌اند، اما آخرین سفر یک مقام اردنی به تهران به سفر قائم ‌مقام وزیر خارجه وقت اردن برای شرکت در شانزدهمین اجلاس سران غیرمتعهد در تابستان ۹۱ بازمی ‌گردد. شاهزاده حسن بن طلال (عموی پادشاه اردن و ولیعهد سابق این کشور) به عنوان فرستاده ویژه عبدالله دوم پادشاه اردن در اجلاس مذکور شرکت کرد.

با آغاز دولت یازدهم نیز گام هایی برای ترمیم مناسبات میان دو طرف برداشته شد. سفارت اردن در تهران در ۶ سال اخیر بدون سفیر باقی مانده بود، اما چند ماه قبل سفیر جدیدی برای تهران معرفی کرد و عبدالله ابورمان، وزیر پیشین اطلاع رسانی اردن، بر کرسی سفارت کشورش در تهران تکیه زد. سفارت ایران در شهر امان، پایتخت اردن، نیز پس از پایان ماموریت سفیر قبلی در یک سال گذشته بدون سفیر باقی مانده بود که چند ماه پیش مجتبى فردوسی پور سفیر جدید ایران در امان مستقر شد.

ناصرجوده، پیش از ترک کشورش به سمت ایران، ضمن مهم خواندن سفرش به تهران در شرایط حاضر، مذاکرات سطح بالا با مقامات عالی ‌رتبه ایران را در پیشبرد منافع مشترک به ‌ویژه گسترش همکاری‌های دوجانبه در ابعاد مختلف از جمله همکاری‌های اقتصادی مورد تاکید قرار داد.

صرف نظر ازموضع گیری های رسمی و تشریفاتی، سفر وزیر خارجه اردن به ایران در شرایط فعلی به لحاظ اختلافات دو طرف و تحولات منطقه از اهمیت زیادی برخوردار است و سوالاتی را نسبت به اهداف واقعی این سفر برانگیخته است. ازیک سو دو کشور ایران و اردن در بحران سوریه دچار اختلاف دیدگاه هستند. اردن هر چند به لحاظ هم مرز بودن با سوریه از ابتدا با تحولات این کشور با احتیاط برخورد کرد، اما پس از مدتی نتوانست همسویی خود را با جبهه ضد سوری (به ویژه آمریکا و عربستان) پنهان کند. اردن خواهان کناره گیری بشار اسد از قدرت است و از مخالفان اسد حمایت می کند. ایران اما خواهان حفظ بشار اسد است و به نظام دمشق در مقابله با گروه های تروریستی کمک می کند.

وزیر اور خارجه یمن

اردن یکی از کشورهای حاضر در ائتلاف (آمریکایی ) ضد داعش به رهبری آمریکاست و جنگنده های ارتش اردن هر از گاهی مواضع داعش را بمباران می کنند. ایران نیز در جنگ علیه داعش در سوریه و عراق مشارکت دارد، اما عضو ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا نیست. بنابراین داعش به عنوان یک خطر مشترک، می تواند میان اردن و جمهوری اسلامی نزدیکی ایجاد کند.

نکته قابل توجه آن است که اردن بعد از اعدام خلبانش (معاذ الکساسبه) توسط نیروهای داعش، انگیزه بیشتری در مبارزه با داعش یافته است، لذا در شرایط کنونی مایل است نوعی هماهنگی را با دیگر کشورهای منطقه که در عراق و سوریه تاثیرگذار هستند، انجام دهد. به همین دلیل تحولات سوریه و داعش، مهمترین موضوع مورد گفتگو میان وزیر خارجه اردن و مقامات ایرانی بود.

از سوی دیگر سفر ناصرجوده به تهران درحالی انجام می شود که به دلیل تحولات یمن، ایران درمعرض انتقاد شدید کشورهای جنوب خلیج فارس و در رأس آنها عربستان سعودی قرار دارد.اردن با کشورهای جنوب خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی روابط بسیار نزدیکی دارد، تا جایی که بارها موضوع عضویت اردن به شورای همکاری خلیج فارس مطرح شده و همچنین شماری از نظامیان اردن در بحرین مستقر هستند.

علاوه بر موضوع یمن و بحران سوریه و داعش، تحولات لبنان، عراق، پرونده هسته ای ایران و مساله فلسطین و رژیم صهیونیستی نیز در دستور کار مذاکرات وزیرخارجه اردن در تهران قرار گرفت.اردن به همراه مصر تنها کشورهای عربی هستند که رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخته و در تل آویو سفارتخانه دارند. چنین امری به طور طبیعی یکی از عوامل اختلاف میان ایران و اردن محسوب می شود، چرا که جمهوری اسلامی از ابتدا رژیم صهیونیستی را به رسمیت نشناخته است. قطع روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران با مصر پس از قرارداد صلح کمپ دیوید میان قاهره و تل آویو نیز بر همین اساس صورت گرفت.

موضوع دیگری که درشرایط فعلی در سفر وزیر خارجه اردن به ایران مورد توجه ناظران قرارگرفته است، به مذاکرات ایران و ۱+۵ به خصوص مذاکرات ایران وآمریکا بازمی ‌گردد. قطعا اردن نیز همانند سایرکشورهای عربی، نسبت به این مذاکرات و نتایج احتمالی آن حساس است، لذا تلاش دارد در برابرعربستان و مصر پیشدستی کند و تکلیف خود را با ایران هسته ای مشخص کند. اعتراف اردن به نقش و جایگاه موثر جمهوری اسلامی در منطقه از جمله نکات مهمی است که برخی تحلیلگران از جمله عبدالباری عطوان در سرمقاله خود در روزنامه «رای الیوم» بر آن تاکید کرد است.

البته نمی توان با قطعیت پیش بینی کرد با سفر وزیر خارجه اردن به ایران، مناسبات تهران و امان کاملا بهبود یابد، زیرا اختلافات مهمی که به آن اشاره شد همچنان وجود دارد، اما می توان شرایطی را در نظر گرفت که منافع مشترک، نوعی آشتی و نزدیکی نسبی میان دو طرف ایجاد کند. طبعا چنین مناسباتی راهبردی نبوده و در نتیجه معلوم نیست برای همیشه دوام داشته باشد؛ به ویژه آن که در چهارچوب توطئه ایران هراسی، آمریکا و رژیم صهیونیستی مخالف هر گونه ایجاد روابط کشورهای منطقه با ایران هستند.

 

 

 

 

 

شبکه خبر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا