گردشگری مذهبی مازندران؛ آهی که با ناله سودا می‌کند
بصیر،مازندران را همه به جنگل و دریایش می‌شناسند، وقتی مسافران پایشان را در مازندران می‌گذارند هوای جنگل و دریا بی‌هوایشان می‌کند و این نوع گردشگری تبعات خوب و بدی نیز دارد.
ایرانی‌ها از قدیم‌الایام روزهای تعطیل و سفرهایشان را اگر چه در دامنه کوه‌ها و طبیعت می‌گذراندند اما سفرهای زیارتی ایرانیان به بقاع امامزادگان و مرقد بزرگان حال و هوای دیگری داشت سفرهایی که امروز اگر چه هنوز رونق خوبی دارد ولی در مازندران به دلیل غلبه جاذبه دریا و جنگل کمتر دیده می‌شود.
قابلیت‌های گردشگری مذهبی در مازندران
مازندران در دامن معنوی ۱۲۰۰ امامزاده آرامش گرفته است و این آرامش می‌تواند زمینه مساعدی برای توسعه گردشگری مذهبی به شمار رود.
مازندران با دارا بودن این میزان بقاع متبرکه توانایی جذب میلیون‌ها گردشگر و مسافر را دارد. این امامزادگان و قبورشان در دل کوه‌ها و جنگل‌ها قرار گرفته و ضمن بهره‌مند شدن از مواهب طبیعی مازندران می‌تواند زمینه‌ساز چهره‌ای دیگر از گردشگری در این استان شمالی باشد.
امروزه کشورهای مسلمان میزبان بسیاری از ایرانی‌ها و مسلمانان کشورهای دیگر برای زیارت امامان و امامزادگان هستند و این کشورها سالانه میلیون‌ها دلار از این طریق درآمدزایی می‌کنند اما این توانایی و استعداد در مازندران فراموش شده است.
مازندران به دلیل موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد و دارای بودن مواهبی مانند جنگل می‌تواند در زمینه پذیرش این گردشگران موفق عمل کند.
امامزادگان بزرگ، واجب‌التعظیم و دارای شجره‌نامه معتبر در مازندران بسیار وجود دارد و هر کدام به نوبه خود ارادتمندانی دارد اما نبود امکانات و جایگاه استقرار این مسافران فرصت زیادی برای حضور این گردشگران فراهم نمی‌کند.
قابلیت‌های گردشگری مذهبی در مازندران با آنچه در حال حاضر صورت می‌گیرد فاصله زیادی دارد و این به دلیل عدم توجه به این امر است.
امامزادگان مدفون در مازندران از امامزاده پهنه کلای ساری گرفته تا امامزاده محمد قائم‌شهر، امامزاده یحیی ساری، امامزاده عبدالله آمل، امامزاده عبدالحق ساری و بسیاری از این قبور مطهر در مناسبت‌های مختلف پذیرای دوستداران و علاقه‌مندان خاص خود است اما هنوز در سطح کشور نتوانسته مسافرانی را به خود جلب کند مگر اینکه در مسیر راه مسافران قرار داشته باشند و مسافران برای دقایقی استراحت خود را در این اماکن سپری کنند.
امروز در مازندران به حوزه گردشگری مذهبی کمترین توجه صورت می‌گیرد و کمترین امور عمرانی مربوط به گردشگران در این حوزه انجام می‌شود.
مازندرانی‌ها بیشترین اعیاد و مناسبت‌های مذهبی خود را در مساجد و امامزادگان برگزار می‌کنند، تیرماه سیزده‌شو، ۲۶ عیدماه و سایر رسوم و آیین‌های بومی و محلی و مذهبی مازندرانی‌ها در دل این بقاع و اماکن برگزار می‌شود که می‌تواند زمینه‌ساز حضور هزاران گردشگر در این بخش باشد.
اطلاع‌رسانی برگزاری این مراسمات و تنظیم و تهیه برنامه‌ای که بتواند در دل این رسوم مسافران و گردشگران را جلب کند از قابلیت‌هایی است که می‌شود برای افزایش اقبال مردم و مسافران به گردشگری مذهبی مورد توجه قرار گیرد.
کاستی‌ها
شرایط نامناسب اسکان و اقامت مسافران در این بقعه‌ها زمینه خوبی برای حضور علاقه‌مندان در این اماکن نیست و اگر نیز باشد به صورت چند ساعته این مسافرت پایان می‌پذیرد.
نبود زائرسرای مجهز، قابل اعتنا و مورد اقبال مسافران در این بقعه‌ها سبب می‌شود که مسافران تنها چند ساعتی از این بقعه‌ها استفاده کنند و یا به صورت گذری از این امامزادگان بهره‌مند شوند.
این بقعه‌ها عموما از فضایی به عنوان سرویس‌های بهداشتی مجهز بهره‌مند نیستند و نیز مکان‌های طبخ غذا و تهیه لوازم سفر در این اماکن صورت نگرفته است به همین دلیل مسافران اقبالی به حضور چند روزه در این مکان ندارند در حالی که به خوبی می‌توان با اندکی توجه به این بقعه‌ها حضور گردشگران و مسافران را در این مکان‌ها فراهم کرد.
عدم معرفی این امامزادگان، جاذبه‌ها، شجره‌نامه و الطاف این بزرگان نیز مشکلی است که در گردشگری مذهبی مازندران نادیده گرفته شده است که در این زمینه می‌توان با تهیه وب سایت‌های اطلاع‌رسانی، کتابچه‌های معتبر و مدون و نصب تابلوهای مناسب در مسیرهای منتهی به بقاع این امامزادگان سیل مشتاقان را به این سمت و سو کشاند.
امروز تنها امامزادگان شاخصی که مردم استان هر ساله از آنان استقبال می‌کنند مورد توجه متولیان قرار گرفته‌اند و به آنها رسیدگی شده است اما بسیاری از امامزادگان معتبر در دل روستاها با جاذبه‌های بی‌نظیر گردشگری مغفول مانده‌اند.
این امر نشان می‌دهد مازندران از برنامه جامع توسعه گردشگری مذهبی بهره‌مند نیست و توسعه این اماکن براساس برنامه نیست.
از سوی دیگر نبود متولیان آگاه، تحصیل کرده، آشنا به فنون جذب و جلب مسافر نیز در این بقعه‌ها به عدم استقبال مسافران و ناشناخته ماندن این بقاع یاری رسانده است و متولیان کهنسال و کم حوصله برای جذب و جلب گردشگر مناسب نیست.
تهیه شناسنامه و دایره‌المعارف اماکن مذهبی در مازندران و ارائه آن به کل کشور از ضروریاتی است که در زمینه گردشگری مذهبی باید صورت گیرد.
اقدام خوبی که در سال‌های اخیر در زمینه مساجد و کانون‌های آن صورت گرفته قابل اجرا در بقاع متبرکه نیز هست به این صورت که در برنامه متولیان هر مسجد یک وبلاگ و سایت اینترنتی پیش‌بینی شده و حتی دفاتر امام جمعه نیز از این مزیت دنیای روز بهره‌مند هستند اما در زمینه بقاع و اماکن مذهبی کمترین تصویر و شناختی از آن در دنیای مجازی وجود ندارد.
این امر می‌تواند ضمن شناخت این بقعه‌ها و جذب گردشگر، زمینه سرمایه‌گذاری و توسعه آنها را نیز فراهم کند و خواست مردم، حضور مسئولان را برای ساخت اماکن مورد نیاز مسافران تشویق کند.
مزایای گردشگری مذهبی در مازندران
توسعه عمرانی و فرهنگی امامزادگان از مزایای توسعه گردشگری مذهب است، افزایش اقبال مردم به امامزادگان زمینه‌ساز توسعه عمرانی خواهد بود و تدارک برنامه‌های فرهنگی برای افزایش ماندگاری این گردشگران نیز زمینه‌ساز توسعه فرهنگی مد نظر نظام اسلامی را سبب می‌شود.
یکی از نقاط ضعف و مورد اعتراض گردشگری مازندران به ویژه در فصول گرم رواج بدحجابی و شکستن حرمت شهروندان مازندرانی از سوی مسافران و گردشگران است.
در توسعه گردشگری مذهبی به دلیل ریشه اعتقادی مذهبی در میان مازندرانی‌ها و سایر هموطنان که راه استان‌های شمالی را در پیش می‌گیرند فرهنگ عفاف و حجاب نیز ترویج می‌شود.
گسترش فرهنگ عفاف و حجاب در فصل گردشگری مازندران خواسته تمامی مسئولان و متولیان مذهبی در این استان است، سوق دادن بخشی از ساعات سفر مسافران و گردشگران به اماکن مذهبی می‌تواند زمینه‌ساز توسعه فرهنگ عفاف و حجاب باشد.
جلوگیری از رواج فرهنگ بیگانه در بخش گردشگری کشور به‌ویژه در مازندران در بخش توسعه گردشگری مذهبی نیز بسیار مورد توجه است. گردشگری که بر پایه اختلاط زن و مرد بنا شده و آزادی و بی‌بند و باری خارج از عرف و حدود را به همراه دارد در فرهنگ ایرانی اسلامی پسندیده نیست.
گردشگری مذهبی با توجه به ریشه‌های کهن آن در میان مردم ایران زمین می‌تواند زمینه‌ساز احیای فرهنگ دیرینه این ملت باشد و در کنار گردشگری نوین به عنوان یک منبع درآمد برای اقشاری که به این سوی گرایش دارند به‌کار گرفته شود تا بخش مهمی از قشر سنتی و مذهبی کشور که به دلایلی مانند رواج بی‌بند و باری در فصول گردشگری از بهره‌مندی از مزایای مازندران محروم می‌شوند اغنا شوند.
حصول درآمد از طریق جذب گردشگری در این بخش نیز می‌تواند در کنار مسافران جنگل و دریا نیز مفید فایده باشد.
جذب درآمد از طریق ایجاد امکان اقامتی، فروش محصولات فرهنگی، سیستم هتلینگ و جابه‌جایی و ایجاد شغل در این بخش از مزایای گردشگری مذهبی است که در کنار سایر بخش‌های گردشگری مازندران مانند توریسم سلامت و توریسم ورزشی شایسته توجه است.
جذب درآمد دلاری و ارزی از طریق جذب مسافران مذهبی کشورهای مسلمان نیز بیش از همیشه در فضای زیبا و دلپذیر جنگل و دریای مازندران به همراه جاذبه‌های مذهبی و فرهنگی می‌تواند در توسعه بخش گردشگری این استان موثر واقع شود.
گردشگری که در آن نتوان اصالت، ریشه و فرهنگ مردم یک منطقه را به منحصه ظهور گذاشت مناطق مسافرخیز را به مسیرهای تردد و رفت و آمد تبدیل می‌کند و این مکان‌ها تنها به مکان‌های اقامت و بازدید محدود می‌شوند اما گردشگری که در آن بتوان به معرفی جاذبه‌های دیدنی و آداب و رسوم یک منطقه پرداخت احترام گردشگران و مسافران را در پاسداشت حرمت‌ها و فرهنگ‌های آن منطقه به همراه خواهد داشت.
معرفی جایگاه مذهبی و فرهنگی مازندران به گردشگران و مسافران در کنار معرفی جاذبه جنگل و دریا از دیگر مزیت‌های این نوع گردشگری است تا مسافران مازندران را تنها جنگل و دریا ندانند و حجم ورود مسافران به این دو بخش به بهای نابودی مواهب طبیعی استان نباشد.
و در آخر نیز تبدیل بقاع امامزادگان به بقاع فرهنگی براساس فرمایشات مقام معظم رهبری از مهم‌ترین اهدافی است که در گردشگری مذهبی می‌توان به آن دست یافت.
بخش فرهنگی مورد توجه مسئولان نظام در توسعه مذهبی گردشگری می‌تواند بیش از گذشته در تغییر نوع نگرش و بینش مردم و مسافران موثر باشد، تغییر نگاه فرهنگی و ایجاد نگاهی نو در قالب سفر و جاذبه‌های گردشگری از روش‌هایی است که می‌تواند در تبدیل بقاع به قطب‌های فرهنگی موثر واقع شود.
بلاغ
