امحای هویت عربی-اسلامی بیت المقدس / یهودی سازی قبله گاه مسلمین

بصیر، رویارویی عربی-صهیونیستی را می توان بزرگترین مناقشه لاینحل یک صد سال گذشته ارزیابی نمود، مناقشه ای که با اشغال سرزمین های عربی پس از فروپاشی امپراطوری عثمانی و استیلای بریتانیا و فرانسه بر سرزمین های اسلامی کلید خورده و تا به امروز ادامه یافته است.

اعلام خبر تاسیس رژیم اسرائیل در ۱۴ می ۱۹۴۸ بر دامنه تعارض ها افزود. به واقع ۱۴ می بسان تلنگری برای اعراب بود، تلنگری که حقارت آن ها و شکست های پی در پی شان را تا به امروز در بر داشته است. فلسطینی ها از ۱۴ می به عنوان روز نکبت یاد کرده و همه ساله با برگزاری مراسم هایی به تقبیح تاسیس دولت صهیونیستی پرداخته و آن را جعلی عنوان می کنند.

فکر ایجاد دولتی برای یهودیان را به نیم قرن قبل از اشغال رسمی فلسطین و تئودور هرتزل نسبت می دهند. بنیان گذاران اسرائیل نیز هم چون هرتزل به آن چه در سال ۱۹۴۸ بدست آورده اکتفا نکرده و به مرور بر دامنه زیاده خواهی های خود افزودند، خواست هایی که در جنگ های بعدی این رژیم بر علیه اعراب پیگیری شده و به اشغال سرزمین های بیشتری از سوی رژیم صهیونیستی انجامیده است. در این میان بیت المقدس و سرنوشت آن نقشی حیاتی در مناقشه فی مابین ایفا می نماید. اهمیت بسزای این شهر در کنار افکار صهیونیستی جهت تسلط هر چه بیشتر بر آن بسان مانعی کلیدی جهت کاهش تخاصمات برآورد می شود.

در پی جنگ شش روزه اعراب و اسرائيل (۱۹۶۷) و پيشروی صهیونیست ها در سرزمين های عربی، اين رژیم از چنين روزهایی (۱۰ مرداد) بيت المقدس شرقی را ضميمه قسمت غربی آن ( که اورشلیم می نامد) كرد و مساله پيچيده تر شد. لذا بر آن شدیم در سالروز وقوع آن حادثه تلخ به بررسی موقعیت فعلی حاکم بر این شهر مقدس بپردازیم. گزارش زیر تصویری بوده و در زیر هر یک از تصاویر توضیحاتی کاملی ارائه شده است. جهت بررسی مسئله به سال ها پیش بازگشته و تا وضعیت امروزین این شهر واکاوی می شود.

سرانجام و پس از کش و قوس های فراوان در حدفاصل ۱۹۱۹ تا ۱۹۴۸ و مهاجرت گسترده یهودیان به سرزمین های فلسطینی توام با تسهیل شرایط برای آن ها از سوی بریتانیا که در آن زمان بر سرزمین های فلسطینی قیومیت داشت، دولت صهیونیستی توسط شماری از رهبران یهودی بنیان نهاده شد. تصویر فوق دیوید بن گورین موسس رژیم صهیونیستی را در کنار رهبران یهودی نشان می دهد. بن گوریون در این روز ( ۱۴ می ۱۹۴۸) رسما تولد رژیم صهیونیستی را اعلام می کند. شخصی که تابلوی او پشت سر بن گورین نصب شده تئودور هرتزل مبتکر ایجاد دولت صهیونیستی برای یهودیان می باشد. اولین بار هرتزل بود که ضرورت وجود دولتی برای یهودیان را با توجه به ادله خود مطرح نمود.

دیوید بن گورین موسس رژیم اشغالگر صهیونیستی. در ۲۹ نوامبر ۱۹۴۷ سازمان ملل متحد طرح تقسیم سرزمین های فلسطینی به دو دولت فلسطینی و اسرائیلی در کنار یکدیگر را تصویب نمود، طرحی که از همان ابتدا مورد پذیرش اعراب قرار نگرفته و زمینه ایجاد درگیری میان طرفین را فراهم نمود. بر مبنای طرح فوق شهر استراتژیک و کلیدی بیت المقدس که یهودی ها آن را اورشلیم می نامند شهری بین المللی محسوب شده که زیر سلطه هیچ یک از طرفین نمی باشد. بر این اساس ۵۲ درصد از خاک فلسطین در اختیار صهیونیست ها و ۴۸ درصد متعلق به اعراب خواهد بود.

درگیری های فزایند از نوامبر ۱۹۴۷ تا می ۱۹۴۸ ادامه یافت، اما برتری تسلیحاتی یهودیان در کنار نیروهای کارآزموده آن ها که تجربه حضور در لشکرهای دول متفق در جنگ دوم جهانی را داشتند سرانجام نتیجه جنگ را به نفع آن ها تغییر داد و همین امر زمینه اولین پیروزی اسرائیل را فراهم آورد. اعراب بدوی با کمترین امکانات به مقابله با یهودیان می رفتند که حمایت انگلیس را پشت سر خویش داشتند. تصویر فوق موشه دایان فرمانده اسرائیلی را در کنار یکی از رهبران نظامی فلسطینی در سال ۱۹۴۸ نشان می دهد، تصویری که در آن صهیونیست ها شماری از فلسطینی ها را ناگزیر به وضع قراردادی نموده اند.

اعلام منشور استقلال در سال ۱۹۴۸ موجب درگیری مجدد میان کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی شد. قدرت بالای جوخه های نظامی اسرائیل و در اختیار داشتن سلاح های مدرن شکست سختی را به اعراب تحمیل نمود. تصویر فوق مبارزین فلسطینی تحت رهبری محمد امین الحسینی را نشان می دهد. صهیونیست ها از جنگ فوق به نام جنگ استقلال نام می برند.

در سال ۱۹۵۶ رژیم اسرائیل با پشتیبانی مستقیم بریتانیا و فرانسه جنگی را بر علیه حکومت جمال عبدالناصر در مصر آغاز می نماید، جنگی که علاوه بر تصرف بسیاری از مناطق فلسطینی منجر به تصرف صحرای بزرگ سینای مصر نیز می شود. نگرانی از اقدامات احتمالی ناصر و بهره گیری از خصومت ایجاد شده میان لندن و قاهره به دلیل ملی اعلام شدن کانال سوئز موجب بهره گیری اسرائیل در حمله به مصر شد. فرانسوی ها و بریتانیایی ها بدون اطلاع آمریکایی ها مستقیما وارد نبرد شده و نیروهای چتربازشان در کوتاه مدتی کانال سوئز را به اشغال درآوردند. تهدید شوروی مبنی بر حمله ی اتمی به لندن و پاریس تا حدودی موجب عقب نشینی دول مهاجم گردید. تصویر فوق خانم گلدا مایر نخست وزیر وقت اسرائیل را در کنار ژنرال موشه دایان وزیر جنگ این رژیم نشان می دهد.

با این حال و با وجود خصومت های صورت گرفته در خلال دو دهه پس از شکل گیری رژیم صهیونیستی، هم چنان شهر استراتژیک بیت المقدس دوپاره بوده و بخش شرقی آن تحت اختیار نیروهای فلسطینی ( که تحت قیومیت دولت اردن بودند) و بخش غربی آن در اختیار صهیونیست ها بود. بیت المقدس شهری در دامنه جبال الخلیل و یکی از قدیمی ترین شهرهای جهان می باشد. هر دو طرف ادعای مالکیت بر تمامی شهر را داشته و می گویند این شهر پایتخت آتی دولت های شان خواهد بود.

بیت المقدس اهمیت بی نظیری نزد مسلمانان دارد، این شهر به عنوان قبله اول مسلمین محسوب شده و مسلمانان معتقدند رسول مکرم اسلام از این شهر به معراج رفته اند. در وسط قبة الصخره، تخته سنگ بزرگی واقع است، صخره ای که به باور مسلمانان، پیامبر اسلام از روی آن به معراج رفت، تصویر فوق این مکان مقدس را نشان می دهد.

در سال ۱۹۶۷ و جنگ موسوم به جنگ شش روزه، صهیونیست ها تحت عنوان پیش دستی بر حمله ی احتمالی عبدالناصر مبادرت به حمله ی هم زمان بر علیه مصر، سوریه، اردن و لبنان نموده و در کمتر از شش روز مناطقی وسیع از این چهار کشور را تصرف کرده و شکست سنگینی را بر ارتش های عربی تحمیل نمودند. در خلال جنگ فوق بیت المقدس شرقی که تحت کنترل اردنی ها و فلسطینیان بود به طور کامل به تصرف رژیم اسرائیل درآمده و تا امروز اشغال این شهر مقدس ادامه داشته است. تصویر فوق مربوط به جنگ شش روزه و ورود نظامیان اسرائیلی به بیت المقدس می باشد. اسرای در دست اسرائیلی ها نیز نظامیان اردنی مستقر در بیت المقدس اند.

با کودتای افسران نظامی در سال ۱۹۵۲ در مصر ژنرال محمد نجیب و جمال عبدالناصر رهبری مصر را در دست گرفتند. از آن زمان تا دو دهه جمال عبدالناصر رهبری پان عربیست ها در جهان عرب را بر علیه رژیم اسرائیل عهده دار بود. ناصر با بیان سخنرانی های آتشین مدام اعراب را برای نابودی هر چه زودتر اسرائیل دعوت می نمود، با این وجود او دو جنگ مهلک را در سال های ۵۶ و ۶۷ به صهیونیست ها باخت. علی رغم شکست های وارد شده به ناصر او هم چنان محبوبیت بی نظیری در جهان عرب داشته و به نیکی از او یاد می شود.

مناطق زرد رنگ در تصویر فوق مناطقی است که اسرائیل در طول شش روز (۵ ژوئن تا ۱۰ ژوئن) توانست آن ها را به تصرف خود در آورد. صحرای سینا مصر، باریکه غزه (که آن زمان تحت کنترل مصر قرار داشت، قدس شرقی، کرانه باختری رود اردن و بلندی های جولان سوریه مناطقی است که به تصرف اسرائیل درآمدند. در خلال جنگ فوق ارتش های مصر، سوریه، عراق، لبنان، فلسطینی ها، اردن، مراکش، لیبی، کویت، الجزایر، سودان، تونس و عربستان سعودی در برابر ارتش مهاجم صهیونیستی شکست خوردند. در ۱۱ ژوئن عرب ها درخواست آتش بس دادند که از سوی صهیونیست ها مورد پذیرش واقع شد، با این حال اسرائیلی ها مانع از ورود صدها هزار فلسطینی شدند که در طول جنگ به سوی کشورهای عربی گریخته بودند و همین امر موجی از آوارگان را فراهم آورد که تا به امروز تداوم یافته است. اسرائیل در طول جنگ یاد شده مساحتش را سه برابر نمود.

در ششم اکتبر ۱۹۷۳ رهبران دو کشور مصر و سوریه در اقدامی پیش دستانه و جهت جبران شکست های وارده به اسرائیل حمله نمودند. سرعت برق آسای اعراب به حدی بود که به گفته ی آگاهان مسائل نظامی فاصله اندکی تا ریخته شدن صهیونیست ها به دریا وجود داشت، با این حال و در آخرین دقایق آمریکایی ها مستقیما به حمایت از ارتش صهیونیستی پرداخته و مانع از شکست آن شدند. ارتش اسرائیل توانست در مدت اندکی شکست های وارده را جبران نموده و نیروهای عربی را به عقب براند. سرانجام طرفین تن به آتش بس مجدد دادند. جنگ فوق بدلیل آغاز در روز یوم کیپور ( مقدس ترین روز یهودی ها) به جنگ یوم کیپور مشهور شد.

رهبری مصر در خلال جنگ ۷۳ را انور سادات بر عهده داشت. شکست مجدد اعراب در این جنگ، برتری مطلق تسلیحاتی صهیونیست ها و انتشار اخباری مبنی بر دستیابی اسرائیل به سلاح های اتمی موجب ایجاد تردید در ادامه نبرد با اسرائیلی ها شد و همین امر موجب شد که سادات در اولین گام با خیانت به جهان عرب و تلاش برای بازپس گیری سرزمین های مصری دست دوستی را به سوی مناخیم بگین نخست وزیر وقت اسرائیل دراز نموده و موجب دوپاره شدن جهان عرب را فراهم آورد. تصویر فوق به ترتیب از راست: حافظ اسد (رئیس جمهور سوریه)، معمر قذافی (رهبر لیبی) و انور سادات (رئیس جمهور مصر) را نشان می دهد.

در سال ۱۹۸۰ پارلمان رژیم صهیونیستی در اقدامی که موجب بهت و حیرت جهانیان شد رسما بیت المقدس را با تصویب طرحی جزئی از خاک اسرائیل قلمداد نمود. اقدام فوق هیچ گاه از سوی جامعه جهانی حتی ایالات متحده به رسمیت شناخته نشد. شورای امنیت سازمان ملل متحد با صدور قطعنامه ۴۷۸ خواستار خروج اسرائیل از بیت المقدس شرقی شده است، امری که هیچ گاه مورد پذیرش صهیونیست ها واقع نشده است. تصویر فوق ورود صهیونیست ها به این مکان مقدس (دیوار ندبه) را پس از اشغال آن در سال ۱۹۶۷ نشان می دهد. مسلمانان دیوار فوق را براق نامیده و معتقدند پیامبر اسلام مرکب خود را در شب معراج به آن بسته است.

خروج مصر از دایره کشورهای عرب دشمن اسرائیل و سپس صلح اردن با تل آویو توام با اشتباهات استراتژیک پی در پی رهبری فلسطینی ها به مرور موضع آن ها را تضعیف نموده و به سوی سازش با اسرائیل سوق داده است. سازمان آزادی بخش فلسطین در سال ۱۹۸۸ در بیانیه ای به نام استقلال فلسطین رسما بیت المقدس شرقی را به نام پایتخت خود نامید، امری که از سوی اسرائیل به رسمیت شناخته نشده است. تصویر فوق یاسر عرفات رهبر فقید فلسطینی ها را در کنار حسنی مبارک رئیس جمهور پیشین مصر نشان می دهد.

رژیم اسرائیل از زمان اشغال کامل بیت المقدس شرقی در سال ۱۹۶۷ تا به امروز با اعمال تغییراتی گسترده در سطح شهر تلاش نموده با اخراج فلسطینی های این شهر، ساخت شهرک های یهودی در قلب بیت المقدس شرقی زمینه ادغام آن با بیت المقدس غربی (اورشلیم) را فراهم آورد. صهیونیست ها مدام از اورشلیم به عنوان پایتخت خود نام می برند و تلاش دارند با ایجاد تغییرات در شهر و  انتقال وزارت خانه ها و سفارت خانه ها به آن جا به این اقدام مشروعیت بخشند، با این حال جامعه بین المللی این امر را نپذیرفته و تل آویو را پایتخت اسرائیل می داند. تصویر فوق دیوید بن گورین ( سمت چپ) موسس اسرائیل را در کنار آریل شارون از رهبران بلند پایه اسرائیل معروف به قصاب صبرا و شتیلا را نشان می دهد. بن گورین معتقد بود زور تنها عامل برای تحمیل خواسته های صهیونیست ها به اعراب محسوب می شود و با اعمال آن می توان به تمامی آرمان های اسرئیل دست یافت.

شهر بیت المقدس در کنار صفاد، حبرون و طبریه جزو چهار شهر مقدس یهودیان محسوب می شود. صهیونیست ها جهت توجیه اشغال این مکان مقدس به وعده های داده شده به آن ها در تورات مبنی بر آن که این سرزمین در اختیار قوم بنی اسرائیل است اشاره می نمایند، ضمنا آن ها مدعی اند که هزاران سال پیش دولت هایی در این منطقه به نام اسرائیل و یهودا بنا شده بود و ما ادامه دهنده راه آن هاییم.  تصویر فوق دیوار غربی حرم شریف (دیوار ندبه) را نشان می دهد که قرن هاست که محل اصلی عبادت یهودیان استیهودیان معتقدند سنگی که جهان با آن بنا شده این‌جا بوده، و همین‌جا بوده که ابراهیم می‌خواسته پسرش اسحاق را قربانی کند (به باور یهودیان این اسحاق بوده است که قربانی شده نه اسماعیل).

مسیحیان معتقدندکه پیامبرشان پس از مصلوب شدن در این مکان غسل داده شده است. علاوه بر آن کلیسای مقدس مسیحیان (کلیسای قیامت) نیز داخل شهر کهن بیت المقدس قرار دارد. آن‌طور که در اکثر روایت‌های مسیحی آمده، عیسی را همین‌جا، در جلجتا یا تپه کال‌وری، به صلیب کشیدند. قبرش هم داخل آرام‌گاه است، و رستاخیزش هم همین‌جا بوده. هزاران شهروند مسیحی در بیت المقدس شرقی و غربی سکونت دارند. اقدامات نژادپرستانه صهیونیست ها تنها محدود به مسلمانان نبوده و شامل مسیحیان نیز می شود. یهودیان افراطی تا کنون بارها مبادرت به آتش زدن کلیساهای مسیحیان نموده اند.

کل محوطه حرم شریف علاوه بر مسلمانان برای یهودیان هم مقدس است. یهودیان می گویند مقدس ترین معبد ویران شده آن ها، هیکل سلیمان، بر فراز این تپه ساخته شده بود. بنابر برخی شواهد صهیونیست ها تغییراتی را در زیر مسجد الاقصی ایجاد نموده اند، تغییراتی که ممکن است به تخریب کامل این مکان مقدس منجر شود. به باور یهودیان احداث مجدد معبد سلیمان در این مکان یکی از شروط ظهور منجی می باشد.

رهبری فلسطین از ابتدای دهه نود میلادی قرن پیش مذاکرات سازش با طرف اسرائیلی را آغاز نمود، مذاکراتی که در پی یافتن حقوق حداقلی برای فلسطینی هاست. با این حال و با وجود گذشت بیش از دو دهه از معادهدات صلح اسلو و مادرید، هم چنان فلسطینی ها در دستیابی به حقوق اولیه خود ناکام مانده اند. مسئله بیت المقدس نیز هم چون سایر پاره های سرزمین فلسطینی لاینحل مانده است. تصویر فوق از راست : اسحاق رابین (نخست وزیر وقت اسرائیل)، شیمون پرز (مقام بلندپایه اسرائیلی) و یاسر عرفات را نشان می دهد که جایزه صلح نوبل ۱۹۹۴ را کسب نموده اند.

دولت های حاکم بر رژیم صهیونیستی از زمان اشغال کامل بیت المقدس تا کنون از هرگونه گفتگو در رابطه با آینده این شهر امتناع ورزیده اند. دولت نتانیاهو صریح تر از پیشینیان خود هر گونه گفتگو در این رابطه را رد می کند. بنیامین نتانیاهو به کابینه خود رسما گفته است که یهودیان می توانند هر کجای بیت المقدس، از جمله بخش شرقی این شهر که عمدتا عرب نشین است، زندگی کنند و مسکن بسازند. نتانیاهو با پیامی محکم در آغاز جلسه هفتگی کابینه اش در ماه های اخیر اعلام کرده است که حاکمیت یهودیان بر تمام بیت المقدس تردید ناپذیر است. آویگدور لیبرمن، وزیر خارجه پیشین اسرائیل نیز گفته است که این رژیم در مورد وضعیت بیت المقدس شرقی وارد مذاکره نخواهد شد.

شهرک سازی های اسرائیل در مناطق شرقی عملا بیت المقدس را از کرانه باختری در آینده ای نه چندان دور جدا ساخته و فلسطینی ها را سه پاره خواهد نمود. سه پاره شدن فلسطین به منزله عدم وقوع خواست حداقلی آن ها جهت داشتن کشوری کوچک خواهد بود. دولت های اسرائیل به ویژه دولت های راست گرا نظیر کابینه نتانیاهو مکررا بر ساخت شهرک ها در بیت المقدس تاکید می ورزند.

ساخت دیوارهای امنیتی با طول بلند یکی از اقدامات کلیدی صهیونیست ها برای جدایی بخش عمده ای از فلسطینی ها با بیت المقدس می باشد.  دیوار حائل فوق همه نواحی شهر را کاملا در بر گرفته و گذرگاه های سنتی را برای ورود فلسطینی ها به این شهر حذف و ممنوع کرده است. این ديوار حائل دو محور بزرگ تاريخی را کاملا قطع ميکند، آن ها عبارتند از جاده بيت المقدس- امان (جاده ٤١٧) و جاده جنين-الخليل (حبرون) (جاده شماره٦٠). اين مار غول پيکر تنها در چهار نقطه برای اهالی کرانه باختری قطع می شود (قلنديا در شمال، شوافات در شمال شرقی، راس ابو سبيتان در شرق و جيلو در جنوب). تازه آن ها مجبورند برای رسيدن به اين نقاط کلی مسافت بزند، اتومبيل خود را رها کنند و با پای پياده ادامه دهند. زيرا ورود اتومبيل های فلسطينی (دارای پلاک سبز) به بيت المقدس اکيدا ممنوع است.

تصویر فوق بیت المقدس شرقی را که در اختیار فلسطینی هاست نشان می دهد. رنگ آبی شهرک های احداث شده اسرائیل در بیت المقدس شرقی را نشان می دهد، رنگ قرمز برنامه های آتی برای گسترش شهرک ها را مشخص کرده و مناطق دایره ای قرمز رنگ شهرک های صهیونیستی در همسایگی فلسطینی ها را نشان داده است. قسمت غربی بیت المقدس نیز کامل در اختیار یهودی هاست. عمده شهرک نشینان یهودی مستقر در بیت المقدس شرقی وابسته به یهودیان افراطی بوده که دائما زمینه رنج و زحمت یبشتر را برای اعراب ساکن این شهر فراهم می آورند. ساکنین این شهرک ها با در اختیار داشتن سلاح در هر زمان و مکان می توانند به مقابله با فلسطینی ها بپردازند. عموم این شهرک نشین در انتخابات ها حامی جریان های رادیکال من جمله لیکود (حزب نتانیاهو) و اسرائیل خانه ما و… هستند، چرا که قدرت گیری آن ها موجب توسعه روزافزون شهرک ها خواهد شد.

یکی از مسائل کلیدی برای صهیونیست ها حفظ اکثریت یهودی حاکم بر شهر می باشد، با این حال  فلسطينی ها که در سال ۱۹۶۷ تنها ۲۰ درصد جمعيت بیت المقدس شرقی بودند، اکنون به ۳۱ درصد رسيده اند و ممکن است در سال ٢٠٣٠ به اکثريت تبديل شوند. اين رشد حاصل تفاضل ميزان زاد و ولد و همچنين عزيمت يهوديان در اثر بيکاری، بحران مسکن و … جو تعصب آميزی است که مذهبيون اولترا اورتدکس ايجاد کرده اند. صهیونیست ها در پی حفظ وضعیت ۷۰ به ۳۰ در سطح شهر می باشند.

رخنه در شهر قدیمی و تغییر بافت سنتی بیت المقدس از دیگر اقدامات صهیونیست ها جهت اخراج هرچه بیشتر فلسطینی ها از این شهر محسوب می شود. طرح فوق از طرق مختلف اجرا می شود. خرید منازل فلسطینی با هزینه نسبتا بالا یا اجبار آن ها به فروش از جمله این اقدامات می باشد. عبدالله ابوناب، یکی از ساکنین قسمت قدیمی بیت المقدس در این باره می گوید که سال گذشته به آن ها پیشنهاد شد تا با دریافت یک میلیون دلار این ملک را تخلیه کنند، اما آن ها این پیشنهاد را نپذیرفتند، اکنون حکمی مبنی بر تخلیه این مکان برای شان صادر شده است. تصویر فوق یک زن یهودی ساکن بیت المقدس را نشان می دهد که از برابر فلسطینی ها می گذرد.

یهودی سازی شهر استراتژی دیگر فلسطینی ها برای زیر سوال بردن میراث های بیت المقدس است. استراتژی اسرائيل از نمادها آغاز می شود.  ثبت علائم يهودی در قسمت عربی بيت المقدس است نظير يادمان های قهرمانان جنگ های اسرائيل و بناهای دولتی مستقر در شرق تا کم نمايان ترين آن ها نظير سنگ فرش ها، چراغ برق ها، سبدهای زباله، و صد البته نام کوچه ها از قبيل ميدان تساهال [«ارتش اسرائيل»]، کوچه چتربازان، چهارراه مرکزستاد… دانی روبينشتاين و… در همین راستا است. کارشناسان معتقدند اين نامگذاری ها پس از انضمام بيت المقدس شرقی در ١٩٦٧ صورت گرفت تا ظاهرا اعراب فراموش نکنند که چه طرفی برنده شده است.

نقشه بیت المقدس شرقی و جمعیت آن  از برنامه ریزی گسترده اسرائیل برای در اختیار گرفتن کامل این شهر حکایت دارد. صهیونیست ها بدون در پیش داشتن موانع بین المللی و با پشت گرمی متحدین خود هم چون ایالات متحده به اقدامات غیر قانونی خود ادامه می دهند.

گسترش غیر قانونی محدوده شهر از دیگر اقدامات اسرائیل برای محاصره فلسطینی ها و استیلای کامل بر شهر است. به گفته ی کارشناسان شهر قديمی فقط يک کيلومتر مربع وسعت دارد. با محاسبه محلات عرب نشين اطراف در زمان حاکميت اردن به ٦ کيلومتر مربع مي رسيد. اسرائيل در سال ١٩٦٧، ٦٤ کيلومتر مربع از زمين های کرانه باختری و از جمله ٢٨ روستا را ضميمه کرد تا وسعت شهر به ٧٠ کيلومتر مربع برسد. وموقعی که ساختمان ديوار به پايان برسد، در قسمت شرقی حدود ١٦٤ کيلومتر را احاطه می کند. در مقابل، در بيت المقدس غربی طرح گسترش شهر  با اعتراضات طرفداران محيط زيست مواجه شده است. تصویر فوق نمایی از شهر بیت المقدس شرقی در سال ۱۹۶۷ می باشد.

ممانعت از دسترسی آزاد به اماکن مقدس از دیگر راه کارهای اسرائیل برای انضمام مطلق بیت المقدس شرقی است. در حالی که اين امر، اصل عمومی مشترک همه متون بين المللی از زمان عقد پيمان برلين (سال ١٨٨٥) است. عدنان الحسینی مدير اوقاف بیت المقدس با لحنی معترضانه در این باره اظهار داشته است که « سال هاست که مسلمانان و مسيحيان کرانه باختری نتوانسته اند به مسجد الاقصی يا کليساي القيامه راه يابند. در مورد اهالی بيت المقدس هم بايد گفت که آنان مجبورند ٤٥ سال داشته باشند تا برای نمازگزاردن به مسجد الاقصی راه يابند. حالا بگذريم از تحقيری که از سوی چهار هزار سرباز مستقر به هنگام اعياد مذهبی تحمل می کنند». اما در مورد حفاری زير صحن مساجد چه ميتوان گفت؟ » من حتی جرات تصورش را هم ندارم که اگر ديوانگانی که در رويای «تجديد ساختمان معبد» بسر می برند، به مساجد آسيب برسانند، در آن صورت چه پيش خواهد آمد؟ نگرانی اسقف ها و مديران کليساهای مسيحی در بيت المقدس کمتر از بقيه نيست. آن ها با انتشار يبانيه ای در ٢٩ سپتامبر ٢٠٠٦، خواهان «وضعيت مخصوص» از جمله برای تضمين «حق انسانی آزادی مذهب برای همه افراد يا جوامع مذهبي، برابری در مقابل قوانين برای همه اهالی پيرو قطعنامه های بين المللي، آزادی عبور و مرور در بيت المقدس برای همگان، چه شهروند، چه مقيم و يا زائر» شدند. آنان همچنين بر «حق مالکيت، مراقبت، عبادت که کليساهای مختلف در طول تاريخ کسب کرده اند، تاکيد کرده و خواستار استمرار برخورداری از اين حق برای همان جوامع مذهبی هستند.» و از جامعه بين المللی انتظار دارند که از اسرائيل بخواهد «به وضعيت موجود اماکن مذهبی» احترام بگذارد.

مسلمانان عصر پیامبر تا مدت ها به سوی بیت المقدس نماز می گذارند و سپس و به فرمان خداوند قبله گاه خود را به سوی کعبه تغییر دادند. بیت المقدس پس از مکه و مدینه سومین شهر مقدس مسلمانان محسوب می شود. تصویر فوق مسجد الاقصی را نشان می دهد که در جنوب شرقی بخش قدیمی بیت المقدس قرار دارد. بر باور یهودیان، بقایای مهم‌ترین معابد دین یهود در زیر مجموعه مسجدالاقصی قرار گرفته است. یهودیان محوطه پیرامون مسجدالاقصی را «کوه معبد» می‌خوانند. امام محمد باقر در باب اهمیت این مسجد می فرمایند مساجد چهارگانه از نظر فضیلت و ارزش عبارتند از: «مسجدالحرام، مسجدالنبی، مسجد بیت‌المقدس و مسجد کوفه، ای ابوحمزه نماز واجب در آنها برابر حج و نماز نافله در آنها برابر عمره ارزش دارد.» امیرالمومنین هم این چهار مسجد را چهار مکان در دنیا که از قصرهای بهشتی هستند معرفی می‌کند.

قبه الصخره یکی از مهم‌ترین آثار معماری اسلامی بعد از بعد از مسجد الاقصی در بیت المقدس است. صخره مقدس که در زیر این گنبد قرار دارد، سنگی است که برای سه دین ابراهیمی اسلام، مسیحیت و یهودیت محترم است. در سفر نامه ناصرخسرو ادعا شده‌است که به هنگام ورود پیامبر به مسجد، صخره مقدس پیش پایش از زمین بلند شد و پس از عروج‌اش، آن سنگ دیگر روی زمین برنگشت. در سال ۱۰۹۹ میلادی، مسیحیان این گنبد زیبا [قبه] را به کلیسا تبدیل نمودند و بر روی صخره، جایگاهی برای قربانی قرار دادند، اما صلاح الدین ایوبی پس از فتح بیت المقدس آثار مسیحیان را از بین برد و گنبد را تزیین نمود و دیوارها را با سنگ مرمر پوشانید. قبة الصخره یکی از زیباترین اماکن مقدسه روی زمین است و از نظر سبک معماری، نقشه و ساختمان از معدود ساختمان‌های بی نظیر جهان محسوب می‌گردد، زیرا دارای سه شاخص عمده در ساختمان می‌باشد که در دیگر مساجد و اماکن مقدسه مشاهده نمی‌گردد. مسلمانان حد فاصل مسجد الاقصی تا قبه الصخره را که در نزدیکی یکدیگر قرار دارند حرم شریف می نامند.

اعمال محدودیت فزاینده بر علیه فلسطینی ها از طرق مختلف از دیگر اقدامات صهیونیست ها جهت ادغام کامل بیت المقدس شرقی در سایر شهرهای اشغالی است. مهار کامل راه های ارتباطی برای ايجاد گسستگی درقلمرو فلسطينی ها، تقليل تحرک اهالی و از ميان بردن امکان توسعه از جمله اقدامات اسرائیلی هاست. صهیونیست ها نه تنها محورهای بزرگ موجود را از آن خود ساخته و نوسازی و عريض تر کرده اند بلکه راه های جديدی برای هر چه سريع تر رسيدن شهرک نشينان به بيت المقدس ايجاد کرده اند. مجموعه اين ها، شبکه مهمی از جاده های چهاربانديی با روشنائی در شب را تشکيل مي دهد که در طول آن درختان را بريده اند و خانه های به اصطلاح «خطرناک» را ويران کرده اند و ديوار های حائل و محافظ ساخته اند. و صد البته همه اين کارها تحت نام «امنيت» صورت می گيرد. شهرک های استعماری از طريق «جاده های دورزن» (که محلات فلسطينی را دور ميزند) به همديگر متصل اند. اين جاده برای تردد فلسطينی ها ممنوع است. فلسطينی ها از شبکه راه های دست دومی استفاده می کنند که کيفيت بد داشته يا مورد تعميرات قرار نمی گيرند يا کمتر مراقبت می شوند. اين جاده ها توسط چک پوينت های متعدد ثابت يا سيار چفت شده اند.

ممانعت از ساخت و ساز از سوی فلسطینی ها در بیت المقدس شرقی در حالی از سوی صهیونیست ها پیگیری می شود که روزانه بر میزان شهرک ها و منازل غیر قانونی در این شهر عرب نشین افزوده می شود. بنابر آماری که از سوی صهیونیست ها منتشر شده است چهل درصد از منازل بيت المقدس شرقی (١٥هزار از ٤٠ هزار و ٦٠٠ خانه) غیر قانونی است. فلسطینی ها دلیل این امر را  به اين جهت می دانند که شهرداری ذره ذره به فلسطينی ها اجازه ساخت و ساز می دهد. از سال ٢٠٠٠ تا ٢٠٠٤، فقط به ٤٨١ خانه از ميان ٥٣٠٠ خانه ساخته شده، جواز ساخت داده اند. و علاوه بر آن دريافت جواز  به مرور گران تمام شده و دوندگی بالایی را می طلبد.

بی عدالتی میان شهروندان در بیت المقدس شرقی بیداد می کند. در حالی که ۹۲ درصد بودجه در اختیار یهودیان این منطقه قرار دارد، اعراب تنها ۸ درصد بودجه را در اختیار قرار دارند. بنابر آمار اعلام شده به هر يهودی بطور متوسط ١١٩٠ یورو و هر عرب ٢٦٠ یورو تعلق می گيرد. از همین روست که ٦٧ درصد خانواده های فلسطينی زير خط فقر زندگی می کنند. در رابطه با سایر امتیازها نیز ناعدالتی بیداد می کند. تصویر فوق حییم وایزمن اولین رئیس جمهور اسرائیل را در ابتدای تاسیس این رژیم اشغاگر نشان می دهد.

در اسرائیل تنها یهودیان به عنوان شهروند به رسمیت شناخته می شوند. تنها ۲٫۳ درصد از فلسطینی ها به عنوان شهروند شناخته می شوند اصولا فلسطینی های ساکن کرانه باختری که دارای کارت سبز هستند دارای هیچ حق و حقوقی نیستند مگر پس از اخذ جواز عبور که گرفتن آن بسیار دشوار است. ساکنين دائمی با کارت شناسائی آبی رنگ، از خدمات اجتماعی و حق رای در انتخابات محلی برخوردارند ولی اين حقوق خود به خود به همسر و فرزندان منتقل نمی شود. اقدامات صهیونیست ها از سال ۱۹۶۷ تا کنون نشان می دهد که هدف از تمامی این رفتارها مجاب ساختن اعراب و فلسطینی ها به خروج از سرزمین های مادری شان است. تصویر فوق فلسطینی های ساکن غزه را در سال ۱۹۶۷ و پس از خروج نظامیان مصری از این منطقه نشان می دهد.

محمود عباس (سمت راست) با مرگ یاسر عرفات رهبری تشکیلات خودگردان فلسطینی را بر عهده گرفته است. وی با انعطاف بسیار بیشتری نسبت به عرفات به مدارا با صهیونیست ها پرداخته با این حال تا کنون موفق به کسب امتیاز درخوری از صهیونیست ها نشده است. شهرک سازی ها در دوران صدارت عباس شدت یافته و همین امر نارضایتی فزاینده شمار کثیری از فلسطینی ها را در برداشته و این نگرانی موجب گرایش بسیاری از آن ها به سوی جنبش اسلامی حماس شده است.

گذر زمان از اهمیت مسئله فلسطین نزد جهان عرب کاسته است. وابستگی اعراب به ایالات متحده و درگیری های داخلی موجب بی توجهی به این مسئله خطیر جهان عرب و اسلام شده است. رهبران عرب در گذشته همواره نسبت به هرگونه رفتار نابه جا در قبال بیت المقدس واکنش نشان داده و مقابله به مثل می نمودند، امری که این روزها کمتر شاهد آنیم. به واقع افول اندیشه پان عربیسم و عدم تعهد اسلامی رهبران کشورهای عربی موجب از میان رفتن مسئله فلسطین نزد آن ها شده است. به ترتیب از راست: جمال عبدالناصر، یکی از رهبران فلسطینی، معمر قذافی و ملک فیصل (پادشاه وقت سعودی).

شماری از مکان های مقدس شیعیان نیز در فلسطین اشغالی است که در طول سال های اشغال آن تخریب شده و یا در آستانه تخریب شدن قرار دارند. مشهد نبی حسین در شهر عسقلان که گفته می شود محل دفن راس الحسین می باشد در سال ۱۹۵۰ به دستور موشه دایان تخزیب شد. تصویر فوق گلدامایر نخست وزیر را در کنار دایان وزیر جنگ نشان می دهد.

اوضاع در بیت‌المقدس روز به روز بحرانی‌تر می‌شود. شهری که سرنوشت‌اش یکی بحث‌انگیزترین موضوعات در مناقشه اعراب و اسرائیل است و این در حالی است که حامیان بین المللی رژیم صهیونیستی علی رغم انتقادهای ظاهری به اقدامات غیر قانونی اسرائیل تا کنون از انجام هرگونه اقدامی جدی جهت ممانعت از تداوم شهرک سازی های اسرائیل و نابودی بافت مسلمان نشین این شهر  (بیت المقدس) پرهیز نموده اند. مقامات اسرائیل جهت نشان دادن بی توجهی کامل خود به این انتقادات چندی پیش و هم زمان با ورود جو بایدن به سرزمین های اشغالی طرح ساخت خانه های یبشتر در بیت المقدس شرقی را تصویب نمودند. نتانیاهو در کنار فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا.

مکان های مقدس در شهر قدیم بیت المقدس و محل سکونت پیروان هر یک از ادیان.

نزدیک به یک قرن می شود، سرزمینی که تاریخش با نام انبیاء آغاز می گردد، در چنبره استعمار کهنه و نو در فضایی آگنده از خون و آتش و آوارگی که مولود جنگ منافع و سلطه گری قدرت ها و کشورهای سلطه جو است، گیرمانده است. در این میان شهر بیت المقدس جایگاه ویژه ای دارد، رژیم اسرائیل تا کنون با صرف هزینه های بسیار، تلاش کرده تا بخش قدیمی و محصور بیت المقدس و سایر بخش های این شهر و اطراف آن را که در جنگ ۱۹۶۷ به تصرف در آورده است، به مناطقی یهودی نشین تبدیل کند، امری که تا کنون در دستیابی بدان موفق علم کرده است. روز گذشته مقامات اسرائیل طرح ساخت ۳۰۰ دستگاه واحد مسکونی جدید در بخش شرقی بیت المقدس را بطور مقدماتی تصویب کردند. تداوم فرآیند فوق زمانی طول نخواهد کشید که منجر به نابودی کامل میراث اسلامی و عربی شهر گردد، سیاستی که با سکوت مدام رهبران عربی همراه بوده است.

فرهنگ نیوز

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا