توافق بدون امضا و نقش تاریخی خانه ملت
بصیر، موضوع مذاکرات هسته ای ایران با کشورهای ۱+۵ سال ها است که نقل محافل مختلف سیاسی و غیر سیاسی است و بحث های زیادی در این زمینه وجود دارد که با روی کار آمدن دولت یازدهم مذاکرات هسته ای با رویه جدیدی در پیش گرفته شد و بیانیه های ژنو، لوزان و وین را به همراه داشته است.
طرحی برای الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته ای
در اثنای دور جدید مذاکرات بود که مجلس شورای اسلامی طرح التزام دولت به دستاوردهای هسته ای را در دستور کار قرار داده و آن را به تصویب رساند.
همچنین به موجب این طرح مقرر شد که هر گونه توافقی که در مذاکرات هسته ای بدست می آید باید در مجلس شورای اسلامی تصویب و سپس در شورای عالی امنیت ملی نیز بررسی و تایید شود تا به مرحله اجرا درآید.
ناگفته نماند که مشابه چنین طرحی در آمریکا نیز در کنگره این کشور تصویب شد و دولت آمریکا به شرط تایید توافق امضا شده در کنگره مجاز به اجرا کردن آن می شود.
توافق بدون امضا و جشن های پیش از موعد
پس از جمع بندی مذاکرات اخیر که در وین صورت گرفت، عده ای بدون توجه به این قانون مذکور، اقدام به برپایی جشن و پایکوبی کرده طوری که همه چیز تمام شده به نظر می رسید اما در این بین به لزوم بررسی آن در مجلس شورای اسلامی توجه نشد.
در همین بحبوحه، رهبر معظم انقلاب اسلامی در خطبه های نماز عید سعید فطر ضمن تقدیر از زحمات تیم مذاکره کننده هسته ای بر لزوم طی مراحل قانونی جهت تصویب یا عدم تصویب این جمع بندی تاکید کردند.
مراحل قانونی برسی برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام عبارت بود از بررسی آن در مجلس شورای اسلامی که در صورت تایید باید در شورای نگهبان نیز از جهت عدم مغایرت با شرع و قانون اساسی بررسی می شد و سپس طرح و بررسی آن در شورای عالی امنیت ملی.
نقش تاریخی خانه ملت در بررسی برجام هسته ای
در حالی که کارشناسان و سیاسیون در گفتگوها و محافل متعدد به نقل نقاط مثبت و منفی برجام می پرداختند اما همگی متفق القول بر بررسی دقیق و به دور از تاثیرات جناحی و رسانه ای آن در مجلس شورای اسلامی تصریح می کردند.
محمد حسین فرهنگی، عضو هیئت رئیسه مجلس در گفتگو با ائل در مورد اختیارات مجلس در مورد بررسی و اصلاح متن برجام، گفت : این جمع بندی اگر در قالب توافق باشد لزوما باید به تصویب مجلس برسد و مجلس می تواند آن را تایید یا رد کند و امکان اصلاح متن توافق ممکن نیست.
این نماینده مجلس همچنین در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ائل در مورد برگزاری جشن های هسته ای و سردادن شعارهای سیاسی در این جشن ها، بیان داشت: این جشن ها با شارژ وزارت کشور شکل گرفت و در شرایط موجود لزومی برای چنین کارهایی نبود.
همچنین منصور حقیقت پور، نائب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در گفتگو با ائل با تاکید بر اینکه مجلس همه نوع اختیار در بررسی متن اولیه توافق هسته ای دارد، تصریح کرد: تلاش مجلس ایجاد هم افزایی با دولت در جهت پیشبرد اهداف هسته ای کشور است.
وی در پاسخ به سوال دیگری در مورد برپایی جشن های زود رس بدون توجه به تعهدات طرف مقابل، گفت: ضمن اینکه باید از زحمات تیم مذاکره کننده هسته ای تشکر کنیم ولی به نظر می رسد جایی برای جشن و پایکوبی هسته ای وجود ندارد و باید پرهیز کنیم.
نائب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس با اشاره به اینکه کار بزرگی در این مذاکرات صورت گرفته است؛ افزود: افتخار این مذاکرات برای نظام خواهد بود اما محلی برای اینکه عده ای به اسم جشن در خیابان ها رقص خیابانی کرده و شعار سیاسی سر دهند وجود ندارد.
در حالی که مجلس خود را آماده بررسی متن برجام می کرد با حاشیه هایی همانند تاخیر در ترجمه متن مواجه شد و صحن علنی را به چالش کشاند اما در پشت پرده حکایت از اخبار دیگری بود.
زمزمه هایی برای دور زدن مجلس و بررسی مستقیم آن در شورای عالی امنیت ملی به گوش رسید و این در حالی بود که آثار منفی متن برجام بیش از پیش هویدا می شد و تناقض گویی های طرف های آمریکایی نیز بیشتر شده بود.
این موضوع تا جای بود که فرهنگی، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی چندی پیش در جلسه هم اندیشی خود بر آن صحه گذاشته بود.
وی در پاسخ به سوالی در خصوص اینکه آیا دولت تمایلی برای دور زدن مجلس و بررس برجام در شورای عالی امنیت ملی دارد؛ بیان داشت: دولت نمی خواهد برجام در مجلس بررسی شود و مستقیما به شورای عالی امنیت ملی برود.
فرهنگی ادامه داد: اگر دولت لایحه ای در این خصوص به مجلس ندهد مجلس می تواند در قالب طرحی الزامات مدنظر را در توافق هسته ای تصویب کرده و دولت را موظف به اجرا آنها کند.
عضو فراکسیون رهروان ولایت مجلس شورای اسلامی همچنین با اشاره به بررسی جمع بندی توافق در کنگره آمریکا، اظهار داشت: منتظریم تا موضع طرف مقابل را در این باره بدانیم و اعلام نظر مجلس شورای اسلامی قبل از دانستن موضع آمریکا درست به نظر نمی رسد.
با توجه به ضرورت تایید مصوبات مجلس در شورای نگهبان، عده ای دلیل عدم علاقه دولت برای بررسی برجام در مجلس را لزوم تایید مصوبه مجلس در شورای نگهبان عنوان می کنند چرا که حتی اگر مجلس هم بخواهد در بررسی برجام مماشات نشان دهد شورای نگهبان حتی از یک مورد مغایرت برجام با قانون اساسی عبور نخواهد کرد.
اختلاف نظرها در مورد چگونگی بررسی متن برجام
علاوه بر این موارد، در مجلس شورای اسلامی نیز افرادی که تاکید بر بررسی برجام در مجلس را دارند اختلاف نظرهایی در این زمینه دارند؛ به طوری که عده ای از نمایندگان تمایل برای تشکیل کمیسیون ویژه بررسی توافق هسته ای را دارند و برخی دیگر نیز بر بررسی برجام در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اصرار دارند.
منصور حقیقت پور، نائب رئیس کمیسیون امنیت ملی در گفتگو با خبرنگار ائل در مورد چگونگی تشکیل این کمیسیون و یا بررسی برجام در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اظهار کرده بود که هنوز چیزی معلوم نیست.
همچنین برخی دیگر از نمایندگان مجلس که تعدا د آنها در خانه ملت معدود می باشد؛ نظر به حذف نقش مجلس در بررسی برجام دارند که جریان دولت نیز با همراهی جریان های رسانه ای خود سعی در تقویت این اندیشه دارند.
وقتی پزشکیان تمام مشکلات کشور را به مجلس مربوط می کند
مسعود پزشکیان، نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس در گفتگو با خبرنگار ائل در خصوص اظهارات جالب توجهی در زمینه بررسی شدن یا نشدن برجام در مجلس شورای اسلامی مطرح کرد.
وی با بیان اینکه بحث بررسی برجام کاملا تخصصی و درجهت سیاست گذاری برای ارتباط خارجی ما است؛ گفت: با توجه به روندی که در این مذاکرات شکل گرفته بود در صورت بررسی در مجلس شورای اسلامی و رد آن، نظام اسلامی به کل در دنیا منزوی می شود.
این نماینده اصلاح طلب مجلس ادامه داد: اگر قرار است چیزی که مجلس می خواست در این مذاکرات توافق شود؛ در این صورت مجلس هم نماینده ای در این مذاکرات می فرستاد و نمی شود که ما دو سال مذاکره کنیم و بعد بگوییم که رد شد.
این نماینده مجلس در پاسخ به این سوال که چه اطمینانی برای تایید برجام در شورای عالی امنیت ملی وجود دارد؛ تصریح کرد: شورای عالی امنیت ملی باید مصلحت کشور را در نظر گیرند و عواقب رد یا تایید برجام را برای جامعه، تجارت، صنعت، فرهنگ، اقتصاد و علم در نظر گرفته و بررسی کند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا مجلس نمی تواند این موضوعات را بررسی کند؛ ادعا کرد:مجلس اگر تاکنون درست قانونگذاری می کرد و نظارت درستی داشت شاهد مشکلاتی چون رانت خواری، بیکاری، رشوه، معضلات فرهنگی و دزدی نبودیم و اقتصاد مقاومتی نیز نهادینه می شد.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی افزود: با شعار دادن نمی توان کشور اداره کرد بلکه با علم، تدبیر و تفکر و مصلحت اداره می کنند.
با توجه به اظهارات قابل تامل پزشکیان در خصوص مجلس شورای اسلامی، این سوال مطرح می شود که آیا در صورت هم طیف بودن مجلس با دولت بازهم چنین نظری در مورد نقش مجلس در این توافق سخن گفته می شود.
چرایی اصرار دولت برای توافق به هر قیمتی
با توجه به تاکید رهبر معظم انقلاب بر سیر مراحل قانونی بررسی برجام به نظر می رسد اینگونه سخنان و تمایل برای دور زدن مجلس نه با قانونگرایی منطبق است و نه با ولایتمداری که این روزها لقلقه زبان پای کوبان هسته ای شده است.
فرضیه دیگری که برای دور زدن مجلس و بررسی مستقیم برجام در شورای عالی امنیت ملی مطرح است حکایت از این دارد که دولت یا مجلس از تکلیف قانونی خود برای حفظ دستاوردهای هسته ای شانه خالی کند و موضوع را به گردن رهبری بیندازند تا به نوعی مردم را با رهبری رو در رو کنند چرا که طبق اصل ۱۷۶ قانون اساسی تمام مصوبات شورای عالی امنیت ملی که البته ترکیب فعلی اعضای این شورا کمی به نفع دولت می چربد؛ باید با تایید رهبر انقلاب باشد.
فارغ از همه این مسائل، آنچه که مهم است نمایندگان مجلس شورای اسلامی باید بدون توجه به جوسازی های جریان های سیاسی و رسانه های همراه با آنان، تنها منافع ملی را در نظر گرفته و رسالت و وظیفه تاریخی خود را در بررسی متن برجام هسته ای انجام داده و آنچه که مصلحت و منافع کشور را می طلبد؛ تصمیم گیری کنند.
دانا
