تلاش «زیرزمینی‌ها» برای حضور در روی زمین/از حضور غیرمجازها در نشریات مجوزدار تا دریافت مبالغ هنگفت از اسپانسرهای مشکوک
بصیر ،موسیقی زیرزمینی در ایران مفهومی جدای از آن چه که رایج است پیدا کرده؛ در خواستگاه این نوع موسیقی، زیر زمینی؛ به نوعی از فعالیت های موسیقایی اطلاق می شود که خارج از جریان غالب جامعه ساخته می شوند و به نوعی بیانی اعتراض آمیز دارند؛ حال این که در ایران هر آن چه که مجوز رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را اخذ نکند زیر زمینی خوانده می شود که تنها بخشی از آن ها ویژگی های اصلی این نوع موسیقی را دارا هستند؛ ویژگی هایی که عمدتا «غیرتجاری بودن» اصلی ترین فاکتور تفکیک ناپذیرش است.
این تشدد تعریف در ایران و خارج از مرز، گاه سبب چندگانگی و سردرگمی می شود؛ مسئله اصلی در موسیقی سبک رپ زیرزمینی کشور، سادگی روند تولید است؛ روندی که به انتشار ترانه هایی با گستره مضامین بسیار وسیع و نامتعارف منجر شده است. موسیقی که اکنون با عنوان رپ زیرزمینی در ایران رواج پیدا کرده است بیش از آن که یک فعالیت هنری باشد یک تریبون برای ابراز عقاید شخصی شده و می توان آن را نوعی رسانه قلمداد کرد.
تحقیقات نشان می دهد که جاذبه های این نوع موسیقی برای مخاطب ایرانی، بیشتر در گرو هیجان زایی، ترویج بی مسئولیتی، محرک جنسی، ساده و قابل فهم بودن ترانه و استفاده از لغات روزمره در این آثار است که سبب جذب مخاطبان خصوصا در سنین نوجوانی و جوانی می شود. طیف سنی ای که همواره بهعنوان بخش اهم از جامعه، هدف تهاجمات فرهنگی قرار داشتند، و این سبک موسیقی، شکلی افراطی از زندگی غربی و خصوصا آمریکایی را الگوی این قشر قرار داده؛ و کار تا جایی بیخ پیدا کرده؛ که افراطیون در این راه وارد فضاهای شیطان پرستی و پرورش افکار دینی و مذهبی منحرف شده اند؛ البته که در تقابل، هستند خوانندگانی که موسیقی فاخرتری را روانه بازار غیر مجاز کرده اند و نگاه عمیق تری نسبت به مقوله فرهنگ و هنر داشته اند.
در دهه اخیر موسیقی رپ در ایران مبدل شده به یکی از سبک‌های موزیک؛ موسیقی ای که بر اساس سبک غربی و با اهداف متفاوتی، کم کم ریشه در هنر موسیقی این مرز و بوم دواند؛ هرچند می توان دایره ای کوچک برای افرادی که در این سبک بی فرهنگی خاصی ندارند قائل شد؛ اما درصد قابل توجه خوانندگانی که در سال های اخیر در این حیطه فعالیت کرده اند؛ چه در حرفه خود دچار ابتذال شده اند و چه در زندگی شخصیشان؛ و با رصد کردن صفحات اجتماعیشان در فضای مجازی، این مقوله به وضوح قابل مشاهده است و ظاهرا متولی معلوم الحالی هم قرار نیست در مورد این چالش موسیقی کشور گام جدی بردارد؛ این در حالی است که روز به روز فعالیت خوانندگان زیر زمینی بیش از پیش می شود و شاید اگر همین رویه را دنبال کنند، در آینده ای نه چندان دور؛ واژه زیر زمینی واژه غریبی برایشان باشد؛
آن ها در روزهای اخیر؛ سر از روی جلد نشریات مجاز در آورده اند و در اماکن نظامی کشوری که مجوز فعالیت هنری به آن ها نداده اند؛ روی ناو می روند و کلیپ ضبط می کنند و ظاهرا مقدمات همه چیز برای روی زمین آمدنشان مهیا است.
به راستی مسئولین فرهنگی چه اقدامی برای عدم ترویج موسیقی ای که از نگاه خود غیر مجاز است؛ کرده اند؟ چه برخوردی با نشریاتی که عکس این خوانددگان را روی صفحات خود می برند و به آن ها مشروعیت می بخشند؛ شده است؟
این فضای باز؛ سبب شده مراکز تجاری-تفریحی معتبری؛ اسپانسر خوانندگانی شوند که ظاهرا غیر مجازند و با حضور در یک عرصه کاملا غیر قانونی در خاک این کشور، به اهداف مالی خود نیز دست می یازند.
از طرفی با رونق گرفتن فضاهای مجازی؛ این دست از افراد به راحتی توانسته اند اذهان نوجوانان و جوانان ما را به تسخیر خود در آورند و کار تا جایی ادامه پیدا کرد که هزاران طرفدار یکی از همین به اصطلاح هنرمندان؛ نیمه شب ندای بق بقو سر دادند و نکته قابل توجه و درد آور جایی است که به جای این که این موضوع برای مسئولین زنگ خطر باشد؛ همین خواننده فوق مدتی بعد در یک برنامه اینترنتی ظاهر می شود و در جایگاهی می نشیند که خودش را پدیده جامعه اش می داند و جالب تر این که همین برنامه از یک سایتی منتشر می شود که از قضا مجوز فعالیت اینترنتی خود را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده؛ اما افرادی را به تصویر می کشد که یا در صدا و سیما ممنوع التصویرند و یا آن هایی که باید زیر زمین باشند اما جلوی دوربین قرار می گیرند؛ تازه، همه و همه ی این ها فقط مربوط به خوانندگانی است که علاوه بر کلام بی فهوای خود وارد حرمت شکنی ها و به شکل مستقیم ترویج بد فرهنگی نیستند؛ به وفور می شود افرادی را پیدا کرد که در موسیقی های خود به راحتی از روابط جنسی و مصرف مواد مخدر سخن می گویند و چه بسا طیف عظیمی از مخاطبان خود را تحت تاثیر قرار داده و جدای از لطمه ای که به فرهنگ و هنر کشور وارد ساخته؛ سبب ترویج استفاده این خیل از مواد مخدری است که بی پروا، بارها و بارها در ترانه های از اجتناب ناپذیریش می گویند و تلفیقی از توهم و تفکر را به خورد مخاطبان خود می دهند.
حال، در این وانفسا حمایتی که شرکت های خارج از کشور، از این دست افراد دارند در جای خود سوال برانگیز است؛ به تازگی شرکتی با نام کینگ رکورد، با پرداخت مبلغی هنگفت به یکی از رپرهای داخلی؛ کلیپ های تصویری این خواننده را پخش کرده و شاهد رونق گرفتن افرادی در ایران می شوند که قانونا اجازه فعالیت هنری نخواهند داشت؛ حال این که این حمایت چه خروجی برای شرکت فوق دارد که توجیه مالی خوبی پیدا کند به کنار؛ اما این که می توانند اهداف دیگری را دنبال کنند نکته شک بر انگیزی است. به نظر می رسد این شرکت ها علاوه بر جنبه هنری و مالی این حمایت ها؛ در صدد تقویت قشری هستند که در ایران فضای کاری ندارند؛ آن هم به دلایل گوناگون و البته موجه؛ جالب این جاست که برای برخی ازین افراد برچسب غیر مجاز بودن نون و آب بیشتری را فراهم کرده است و استفاده مالی آن ها از راه خوانندگی؛ تحت کنترل خاصی قرار نمی گیرد.
هنوز هم بعد از گذشت چندین سال از ظهور پدیده چنین خوانندگانی مشخص نیست که مسئولیت رسیدگی به فعالیت های خارج از چارچوب آن ها به کدام ارگانی مربوط می شود؛ موضوعی که بین نیروی انتظامی و وزارت فرهنگ و ارشاد معلق باقی مانده است و چیزی که زاده این بی تدبیریست؛ بدفرهنگی هنری، ترویج فحشا، تولید آثار سطح پایین هنری و سود جویی های مالی برخی از فعالینیست که غیر مجاز کار می کنند اما بیشتر در تیررس مخاطبین و فعالان موسیقی قرار دارند.
بلاغ
