اما و اگرهای بقای اسد

بصیر، حملات پاریس و انفجار هواپیمای مسافربری روسیه در حریم هوایی صحرای سینا مصر اکنون خطر بین المللی داعش را بیش از هر زمانی نموده است. این گروه در جدیدترین پیام خود ایالات متحده آمریکا، ایران و سایر کشورهای بین المللی را نسبت به اقدامات تروریستی تهدید نموده، امری که گویا زمینه همکاری فزاینده ای را میان  اعضای جامعه ی بین المللی جهت سرکوب این گروه تروریستی فراهم آورده است.

چندپارگی کشور سوریه و حضور پراکنده گروه های رادیکال در کنار فقدان قدرتی منسجم در این کشور، اکنون افکار عمومی غرب و دول آن ها را مجاب ساخته بر خلاف میل باطنی نرمش بیشتری نسبت به دولت قانونی حاکم بر سوریه و شخص بشار اسد به عنوان قدرتمندترین ساختار موجود به خرج دهند، ازهمین روست که در هفته های اخیر شاهد نشست های پراکنده ای از سوی قدرت های بین المللی و منطقه ای جهت برقراری آتش بس میان دولت سوریه و معارضین میانه رو و اتحاد آن ها در برابر تکفیری های داعش و النصره هستیم.

آسوشیتد پرس در گزارشی که اخیرا منتشر نموده بر این امر و احتمال تغییر معادلات در سوریه اشاره کرده و در گزارشی آورده است: «موج خشم جهانی علیه گروه دولت داعش توانست به تلاش ها برای پایان دادن به توانایی این گروه ستیزه جو برای انجام دادن عملیات از سوریه فوریت و اهمیت بیشتری ببخشد. این پویایی همچنین می تواند منجر به ارزیابی مجدد درمورد چگونگی پرداختن به آینده بشار اسد رئیس جمهور سوریه و تمرکز بر موضع حامیان اصلی وی یعنی روسیه و ایران شود.»

حوادث تروریستی پاریس را می توان شوکی عظیم بر پیکره جامعه ی غربی قلمداد کرد، امری که نشان می دهد اکنون تروریست ها پا را از منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا فراتر نهاده و توانایی ضربه زدن به دول اروپایی و آمریکا را دارند. اگرچه در طول چهار سال فوق و به ویژه از زمان شکل گیری گروه داعش، قدرت های غربی مدام با تروریستی عنوان کردن این گروه و ضرورت مقابله با آن سخن رانده تا آن جا که آمریکا در صدر ائتلافی متشکل از شصت کشور رهبری حملات هوایی بر علیه این گروه را بر عهده گرفته اما بر همگان آشکار است که در خوش بینانه ترین حالت، واشنگتن و متحدینش در برخورد با تکفیری ها مماشات به خرج داده و جهت آن چه ضرورت سقوط اسد و مقابله با سیاست های ایران می نامند دست داعش را به عنوان عنصری جهت بالانس در منطقه باز گذارده اند.

اظهارات مقامات فرانسوی و شرکای غربی شان پس از حوادث تروریستی پاریس نشان می دهد که آن ها بر ضرورت مقابله با داعش بیش از پیش واقف شده اند. فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه، حملات هم ‌زمان جمعه شب را اعلان جنگ داعش علیه کشورش خوانده بود. اولاند صراحتا گفت که این حملات در خارج (از فرانسه) سازماندهی و برنامه‌ریزی شده است. لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه، هم گفت حملات پاریس نشانگر ضرورت همکاری بین‌المللی برای مقابله با تروریسم و گروه موسوم داعش است. جان اف لودریان وزیر دفاع فرانسه اعلام کرد ما تمامی توانمندی های گروه سازمان دولت اسلامی( گروه تکفیری صهیونیستی داعش) را هدف قرار خواهیم داد. مانوئل والس نخست وزیر فرانسه هم شنبه شب اعلام کرد« فرانسه درحال جنگ است و برای نابودی گروه تروریستی داعش تلاش خواهد کرد».

اجماع بین المللی برای نابودی داعش

برآورد سخنان رهبران کشورهای صاحب نفوذ در سوریه نشان می دهد که فارق از اختلاف ها بر سر آینده سوریه، تلاش برای نابودی جدی داعش در اولویت همه ی کشورها قرار گرفته است. ارجاع پیش نویسی از سوی روسیه در روز گذشته به شورای امنیت مبنی بر ضرورت همکاری و اجماع همه قدرت های ذی نفود در سوریه در این راستا محسوب می شود. در این میان حملات همه جانبه داعش که می توان آن را ناشی از پریشان احوالی رهبرانش دانست زمینه اجماع بین المللی را بیش از گذشته فراهم آورده است. تروریست های داعش روز گذشته در خبری از اعدام دو چینی و نروژی خبر دادند، امری که حتی منجر به ورود چین به عرصه مقابله با داعش شده است. وزارت امور خارجه چین امروز پنج شنبه اعلام کرد عاملان اعدام یک شهروند چینی را در خاورمیانه «تحت تعقیف» قرار خواهد داد.

تحرکات فزاینده جامعه بین المللی من جمله توافق طرفین مورد مناقشه در رابطه با ایجاد آتش بس و برگزاری انتخابات آزاد در سوریه ظرف هجده ماه آینده و هم چنین آغاز دور  جدیدی از حملات نظیر اعزام ناو هواپیمابر شارل دوگل فرانسه به منطقه، استقرار واحدهای توپخانه ارتش روسیه در سوریه، تشدید حملات هوایی ائتلاف به رهبری آمریکا و تداوم حمایت های جمهوری اسلامی از دولت های عراق و سوریه در مقابله با تروریسم، جریان تروریستی داعش را به لاک دفاعی کشانده و منجر به انزوای روزافزون این گروه شده است.

برآورد میدانی تحولات سوریه و عراق و  اظهارات صریح رهبران جهانی مبنی بر ضرورت نابودی داعش (و نه تضعیف آن) زمینه شکست های میدانی را برای این گروه تروریستی فراهم آورده که نمود آن را در آزاد سازی فرودگاه کویرس حلب و سنجار عراق می توان مشاهده نمود.

ابقای اسد

آغاز حملات روسیه در سوریه را می توان نقطه ی عطفی در بحران طولانی مدت سوریه قلمداد نمود. ولادمیر پوتین پیشتر و در سخنان آتشینش بارها غرب و در راس آن آمریکا را به اشتباه مکرر در سرنگونی رژیم های لیبی و عراق متهم نموده و اظهار داشته که این اشتباهات زمینه ایجاد بی ثباتی در کشورهای فوق حتی تا سال ها پس از سرنگونی دیکتاتورها را فراهم آورده است، لذا بر حفظ دولت و نهادهای سوریه در آینده این کشور تاکید نموده است.

سرگی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در اظهارات روز گذشته اش نیز صراحتا به این امر اشاره نموده و اظهار داشته است که کشورهای غربی باید حذف بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه از قدرت را شرط پیوستن به روسیه برای مقابله با گروه موسوم به داعش قرار ندهند. لاوروف گفته است غرب پس از حملات مرگ بار پاریس، نشانه‌هایی از تغییر موضع نشان داده است.

لاوروف گفته است: «امیدوارم تغییر موضع همکاران غربی ما، که متاسفانه تنها در نتیجه اقدامات وحشتناک تروریستی بود، به سایر شرکای غربی نیز برسد. آن موضع که نبرد واقعی با دولت اسلامی تنها زمانی میسر می‌شود که سرنوشت بشار اسد، مشخص شود، باید کنار گذاشته شود.»

مقامات نظامی روس در جدیدترین اظهارات خود از افزایش همکاری با دول غربی جهت مقابله با داعش سخن رانده اند. به گزارش خبرگزاری ایتارتاس از مسکو، آندری کارتاپولوف گفت :« بر اساس حکم رئیس جمهور روسیه، ستاد کل ارتش در حال طرح ریزی عملیات ضد تروریستی مشترک با نیروی دریایی فرانسه است.» وی افزود :« با ورود کشتی جنگی شارل دو گل به سواحل سوریه،‌ ما عملیات نظامی مشترک سازماندهی خواهیم کرد ».

بی گمان مشارکت جامعه بین المللی در سرکوب داعش و النصره ( بنابر آن چه در نشست وین بر آن توافق شد) موضع نیروهای دولتی سوریه و بشار اسد را بیش از پیش تقویت نموده تا آن جا که می تواند زمینه ی بقای کامل وی را فراهم آورد، چرا که مخالفین میانه رو اسد که هم زمان با ارتش سوریه، جبهه النصره و داعش در حال نبردند در مناطق اندکی صاحب نفوذ بوده و وزن میدانی بالایی ندارند. بشار اسد تا به امروز همه دشمنان خود را تروریست نامیده و خود را به عنوان تنها گزینه مناسب برای حکومت بر سوریه معرفی کرده است زیرا در غیر این صورت سوریه شاهد حکومتی تروریستی خواهد بود. حملات اخیر تکفیری های داعش علیه غیر نظامیان باعث شده است تا این تعبیر اسد از دشمنان خود طنین بیشتری پیدا کند.

خوزه مانوئل گارسیا مارگالو وزیر امور خارجه اسپانیا روز چهارشنبه گفت دستیابی به توافق با اسد می تواند ضرر کمتری داشته باشد. وی افزود :« اگر ما خواستار صلح هستیم باید راهی را برای دستیابی به توافق با اسد ، دست‌کم در یک دوره انتقالی پیدا کنیم. روزولت علاقه ای به استالین نداشت اما برای شکست نازی ها که ضرری بزرگ بود با وی توافق کرد.»

ژنرال دیوید ریچاردز فرمانده سابق ارتش انگلیس نیز در اظهاراتی مشابه گفت آتش بس در سوریه می تواند زمینه ساز نقش بیشتر اسد و ارتش وی در جنگ علیه داعش باشد.

فرهنگ نیوز