سنگینی سایه اعدام شیخ نمر بر روابط تهران و ریاض

بصیر،رسانه‌های سعودی روز گذشته از اعدام شیخ نمر الباقر النمر رهبر شیعیان این کشور به دست دولت عربستان خبر داده اند. از زمان انتشار خبر فوق تحلیل گران منطقه ای و بین المللی از پیامدهای این رخداد بر روابط میان تهران و ریاض و مناسبات منطقه ای سخن گفته اند.

خبرگزاری رویترز در همین رابطه به ارائه گزارشی پرداخته که متن فوق عینا ترجمه این خبرگزاری می باشد، لذا برخی اصلاحات و عبارات به کار رفته مستقلا از سوی فرهنگ نیوز مورد تایید نمی باشد:

تا کنون روحانیون، مقام های رسمی و دانشجویان ایرانی واکنش شدیدی نسبت به اعدام روحانی شیعه، شیخ نمر در روز شنبه توسط دولت سنی عربستان سعودی ابراز داشته اند. اتفاقی که به نظر می آید ضربه ای جدی بر امید ایجاد روابطی حسنه میان دو ایدئولوژی رقیب(ایران-عربستان) برای نفوذ بیشتر در منطقه خاورمیانه وارد کرده است.

اعدام شیخ نمر در کنار سه شهروند شیعه دیگر و دهها عضو گروه القاعده، بازتاب وسیعی در تهران داشته و مقامات، این حادثه را نماد مظلومیت اقلیت شیعه در عربستان سعودی می دانند. دولت جمهوری اسلامی ایران بلافاصله سفیر عربستان را در تهران به منظور محکوم نمودن استفاده دولت عربستان از خشونت علیه اقلیت شیعی این کشور با بهانه فرو نشاندن مخالفت های مسالمت آمیزشان در قبال سیاست های تبعیض آمیز دولت، احضار نمود.

همچنین وب سایت رسمی رهبر جمهوری اسلامی ایران، آیت الله علی خامنه ای عکسی را منتشر کرد که در آن جلاد عربستانی در کنار جلاد بدنام گروه داعش ” جان جهادی” قرار داشت و در زیر آن نوشته شده بود: “آیا تفاوتی میان این دو است؟”

این واقعیت که هر دو دولت ایران و عربستان با تهدیدی جدی نسبت به منافعشان از سوی گروه تروریستی داعش که بخش هایی از سوریه و عراق را تصرف کرده بود، رو به رو بودند، باعث گردید که در اواخر سال ۲۰۱۴ میلادی هر دو دولت به سوی بر قراری یک مصالحه پیش بروند. اما با این وجود از آن زمان تنش های سیاسی و اقتصادی میان دو کشور رو به فزونی گذاشته است.

برای مثال حمایت از دو طرف رقیب در جنگ داخلی سوریه از سوی دو کشور و یا مشابه همین مسئله در همسایه فقیر عربستان، یمن. ایران از اقلیت شیعی حوثی حمایت می کند، گروهی که باعث شده دولت تحت حمایت عربستان بیرون رانده شود.

اختلافات اقتصادی نیز بعد از امضای توافق هسته ای میان ایران و قدرت های جهانی در تیرماه ۱۳۹۴ افزایش یافته است. عربستان از متحد بلندمدت و محافظش، ایالات متحده آمریکا خواسته بود که همچنان تحریم های ایران را ادامه دهد که اینگونه رخ نداد.

توافق حاصل شده ایران را از تحریم های فلج کننده رهایی می بخشد و درهای صادرات را بر رویش می گشاید و بدین ترتیب ایران می تواند با کشورهای صادرکننده نفت(اوپک) همکاری کند تا قیمت خام نفت را که در دهه اخیر به پایین ترین حد خود رسیده بود، افزایش دهند.

علاوه بر این حوادثی که در حج تمتع امسال تحت نظارت دولت عربستان رخ داد ،که در پی آن صدها ایرانی در جریان رمی جمرات کشته شدند، التهاب موجود در روابط میان دو کشور را افزود.

در کنار موارد ذکر شده، اعدام شیخ شیعی توسط دولت عربستان، اوضاع را بحرانی تر نمود. در روز شنبه در پی محکومیت خانواده حاکم سعودی از سوی مقام های رسمی ایرانی،عده ای در مقابل سفارت عربستان در تهران تظاهرات کردند و همچنین طلاب در شهر مذهبی قم راهپیمایی اعتراضی برگزار نمودند.

از طرفی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، جابر انصاری که در سخنانی در روز دوشنبه گذشته گفته بود که روابط دیپلماتیکی میان تهران و ریاض در حوزه های مختلف وجود دارد، بعد از وقوع این اعدام،  در تلویزیون دولتی ایران گفت:” دولت عربستان از تروریست ها و تندروهای تکفیری حمایت می کند و در کنار آن منتقدان را اعدام و سرکوب می نماید.”

از زمان وقوع این اعدام، رسانه های ایران گزارش هایی را از سراسر جهان در خصوص اعدام شیخ نمر پخش می کنند که در آن عده ای نسبت به سوء رفتارهای عربستان معترضند و حتی بعضی از آن ها مستقیما از شیخ سلمان پادشاه عربستان، نام می برند، عده ای نیز مرثیه هایی درباره روحانی شیعی، شیخ نمر می گویند.برای نمونه یک شهروند ایرانی در پایگاه خبرگزاری تسنیم در آغاز شعرش نوشته است:” مهم نیست که او را اعدام میکنید، شیخ نمر هرگز نمی میرد، سلمان. شهدا زنده اند همان طور که قرآن گفته است.”

همچنین عده ای در ایران، عربستان سعودی را در تحریک و ترویج تکفیریسم( یک ایدئولوژی افراطی سنی که توسط گروه هایی نظیر داعش حمایت می شود و در آن شیعه و سایر فرق اسلامی را بدعت می داند) متهم می دانند.همانطور که یکی از مراجع بزرگ شیعیان، آیت الله مکارم شیرازی گفته است: ” اکنون هیچ جای شکی وجود ندارد که رژیم آل سعود سرچشمه تکفیریسم در جهان است.”

فرهنگ نیوز