نظرات کارشناسان درباره راهکارهای مقابله با طلاق

گرچه برخی مسئولان به هر دلیلی می‌خواهند چنین وانمود کنند که آمار طلاق در قم چندان واقعی نیست اما یادمان نرفته که همین یکی دو سال پیش بود که اعلام شد میانگین آمار طلاق در قم از متوسط کشوری بالاست و هر چند هنوز هم با آمار پایتخت تفاوت محسوسی دارد اما می‌توان گفت که جزو ۱۰ استان اول کشور در این زمینه است.

هر چند مهاجرنشین بودن و وجود فرهنگ‌ها و زبان‌های مختلف، همچنین معضل اعتیاد و فقر و… می‌تواند از عوامل تشدیدکننده طلاق در قم باشد اما برای بررسی بهتر موضوع با تنی چند از کارشناسان، گپ‌و‌گفتی انجام داده‌ایم که ملاحظه آن می‌تواند در یافتن چرایی ماجرا و به خصوص یافتن راهکارها برای مقابله با موضوع  به ما کمک کند.

از خشونت و بداخلاقی تا اعتیاد

مریم معین‌الاسلام، مسئول موسسه علمی و فرهنگی زنان منتظر که خود در جرگه مشاورین امور زنان و خانواده نیز است در تشریح چرایی و ریشه یابی زمینه‌های وقوع طلاق در بین زوجین می‌گوید: بدخُلقی و ناسازگاری، ضعف مهارت‌های ارتباطی، عدم توجه به کفویت و همسانی در انتخاب همسر، خشونت، اعتیاد و نیز بدرفتاری‌های عاطفی و اخلاقی از جمله عواملی است که در ایجاد و رشد مسئله طلاق مؤثر است.

وی بابیان اینکه علاوه بر این‌ها موارد دیگری چون وجود توقعات نامحدود زن و مرد نیز در این خصوص بسیار تأثیرگذار است، می‌افزاید: به عنوان یک مشاور خانواده باید عرض کنم که متأسفانه برخی از زوج جوان‌های ما بسیار بلندپرواز و پرتوقع هستند و همین عامل آن‌ها را در آغاز زندگی و با وجود انبوه مشکلات اقتصادی فعلی جامعه ما با مشکلات جدی روبرو می‌سازد، به طوری که در ابتدا تصورشان این است که با ازدواج به تمام آرمان‌ها و آرزوهایشان می‌رسند و حال‌آنکه وقتی ازدواج می‌کنند می‌بینند واقعیتی که با آن روبه‌رو شده‌اند ۱۸۰ درجه با آن چیزی که در ذهنشان تصور می‌کرده اند، متفاوت است.

این استاد حوزه و دانشگاه همچنین بیان می‌کند: کاهش توقعات و خیال پردازی‌ها، اندیشیدن به عاقبت کار و دیدن خوبی‌های زندگی داشتن سعه‌صدر و نیز بهره‌گیری از عنصر اخلاق و معنویت می‌تواند تا حد زیادی به استمرار و قوت زندگی زناشویی کمک کرده و به مهار و یا کاهش آمار طلاق در کشور ما به خصوص استان قم، کمک زیادی کنند.

راهکاری برای کاهش آمار طلاق در استان قم

حجت‌الاسلام عزیز الله فهیمی، حقوقدان و عضو هیئت‌علمی دانشگاه قم البته بیشتر از نگاه حقوقی به موضوع نگریسته و می‌گوید: بسیاری از زوج‌های قمی از آن جا که چندان با مباحث حقوقی به‌خصوص در زمینه حقوق خانواده، آشنایی چندانی ندارند در زندگی خود دچار مشکلاتی می‌شوند و حال‌آنکه گاهی با یک مشاوره خوب و نیز نشستن پای صحبت دلسوزانه بزرگ‌ترهای فامیل و کسانی که به قول معروف سرد و گرم روزگار را چشیده‌اند می‌توان بسیاری از سوء تفاهمات که بعدها خطرناک‌تر هم می‌شود را گرفت.

وی می‌افزاید: به هر حال باید توجه داشت که ما در شهر مذهبی قم شاهد خرده فرهنگ‌های قومیتی با آسیب‌های خاص خود هستیم که در این میان متأسفانه مشکلات خانوادگی و همچنین آمار طلاق نسبتاً در این شهر بالاست، هر چند که معضل طلاق و رشد قابل‌توجه آن در سال‌های اخیر یک مسئله کشوری است و ربطی فقط به قم ندارد اما به هر حال باید هوشیار باشیم که این وضع در آینده بهتر نشود نه این که روز به روز آمار طلاق افزایش پیدا کند.

فهیمی ادامه می‌دهد: من در برخی روزنامه‌ها خوانده‌ام که در شهری مثل تهران نسبت طلاق به ازدواج یک به چهار است که واقعاً باید برای این موضوع فکری کرد.

وی البته در صحبت‌های خود گریزی هم به تأثیر غیرقابل‌انکار رسانه‌های مدرن در فروپاشی برخی خانواده‌ها زده و می‌گوید: متاسفانه فرهنگ وارداتی غرب از طریق ابزارهایی چون شبکه‌های ماهواره‌ای مستهجن، سایت‌های نامناسب اینترنتی و نیز شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه آسیب‌های بسیاری به فرد و خانواده‌ها وارد کرده که یکی از ریشه‌هایش آشنا نبودن با مبانی حقوقی و فرهنگی است.

این حقوقدان حوزوی خاطرنشان می‌کند: ما باید در کنار افزایش سواد حقوقی مردم، به ترویج اخلاق اسلامی و روحیه ایثار و گذشت و سازش در جامعه کمک کنیم و در این خصوص شما خبرنگاران و اهالی رسانه در زمینه فرهنگ‌سازی نقش بسیار مهمی دارید که امیدوارم در کارتان موفق باشید.

سبک زندگی اسلامی؛ گمشده روزگار نوین

حجت‌الاسلام محمدحسین حق جو، از اساتید حوزه که در امر مشاوره نیز سابقه دیرپایی دارد نیز این‌گونه به بیان نظر خویش می‌پردازد: حقیقتاً چنانچه ما به شاخصه‌های سبک زندگی اسلامی در زندگی زناشویی توجه کردیم، زندگی خوب، آرام و توام با رضایتمندی خواهیم داشت و گرنه شاید به آسایش ظاهری برسیم اما آرامش حقیقی را درک نخواهیم کرد.

وی می‌افزاید: به هر حال آن طور که ما از منابع و آموزه‌های دینی درمی‌یابیم طلاق گرچه امری حلال است اما در روایات از آن به‌عنوان مبغوض ترین حلال خدا یاد شده که عرش الهی را به لرزه درمی آورد؛ وقتی این چنین است چرا ما با توجه به اصول معنوی و اخلاقی، زندگی را برای خودشیرین و لذت‌بخش نکرده و جلوی وقوع طلاق را نگیریم؟!

حق جو تأکید می‌کند: مسئولان و کارشناسان و صاحب‌نظران به واسطه ابزارها و کانال‌های خاص فرهنگی و رسانه‌ای باید عموم مردم به‌خصوص نسل جوان را به‌درستی آموزش داده و برایشان تبیین کنند که چگونه می‌توان در کوران حوادث زندگی با عقلانیت و منطق و در پیش گرفتن روحیه ایثار و فداکاری به تقویت زندگی‌های زناشویی کمک کرد.