ورشکستگی اقتصاد در ژنو

بصیر، چرا ورشکستگی اقتصاد درژنو تیتر این مطلب است؟ هیأت مذاکره کننده ایرانی با گروه ۱+۵ که طول مدت مذاکراتشان در سه دوره اخیر پرحاشیه ترین مذاکرات سیاسی سالهای پس از انقلاب تاکنون را رقم زد چرا نتوانست در قبال مباجث فنی هسته ای مشکل اقتصاد کشور را ،که علت اصلی حضور طرف ایرانی در این مذاکره بود، را از درون توافقات بین آورد؟. واقعیت این است که دکتر روحانی در تبلیغات خود به استناد فایل صوتی – تصویری موجود وعده داده بود، که اقتصاد را در جهت بهبود زندگی عموم مردم ۱۰۰روز اوّل مسئولیتش سر و سامان نسبی دهد و در هر ۱۰۰روز به بعد مردم شاهد رونق اقتصادی و رفاه اجتماعی خواهند بود بگونه ای که ظرف کمتر از دو سال سطح اشتغال به حدّی خواهد رسید که خانواده ها از نگرانی بیکاری جوانانشان خارج شوند. ایشان همچنین گفته بودند که در ۱۰۰روز اوّل ریاست جمهوری شان، طرح ها و برنامه های اقتصادی خود را به مردم و صاحب نظران ارائه خواهند داد و برای اداره کشور از همه سرمایه های نظام بخصوص نیروی انسانی مدیر و مجرّب از هر جناح و سلیقه سیاسی استفاده خواهند کرد.

شعار تشکیل دولت “اعتدال و امید”، از سوی دکتر روحانی در همین راستا به جامعه پیشاپیش این آرامش و اطمینان را داد که رئیس دولت آنچنانکه در تبلیغات خود در استفاده از همه ظرفیتها قول داده بود، بهره بگیرد و اعتدال را در عمل نشان دهد که برونداد طبیعی آن “امیدآفرینی” خواهد بود. حال، ظرف ۱۰۰روز فعالیت دولت و عزل و نصب قریب ۴هزار نفر و بکارگیری از یک جناح خاص خود می تواند شعار “اعتدال” را بخوبی تفسیر کند، هرچند اگر آن شعار داده نمی شد و بر آن اصرار نمی ورزیدند، می شد تغییرات و عزل و نصب ها را بر منطق سیاسی جاری در کشورمان، تا حدّی طبیعی تلقی کرد؛ امّا برای رعایت اختصار در بیان، توجه به چند مورد ضروری است:

۱-اولین اقدام دولت در نخستین روز کاری خود، با توقف نصب سانتریفیوژهای جدید، تعطیلی فعالیت مرکز فردو، توقف غنی سازی ۲۰درصد و تعطیلی استخراج اورانیوم از معادن و قطع همکاری با عده ای از دانشمندان هسته ای، این نکته را برای ناظران داخلی و خارجی به اثبات رساند که دولت راه حل اصلی رفع مشکلات و تنگناهای اقتصادی را نه در داخل با پویاکردن تولید و حل مشکلات واحدهای تولیدکننده، که در خارج و آنهم رفع تحریمها و آزادکردن پولهای بلوکه شده کشور جستجو می کند و برای موفقیت در این زمینه، باید اوّل بهانه پرونده هسته ای کشورمان را از سازمان ملل و کشورهای تاثیرگزار در آن، یعنی ۱+۵بگیرد.

آنچنان تمرکز دولت بر مذاکره با ۱+۵ و در رأس آنها امریکا توأم با تأکید و تبلیغ بود که همه زمینه سازیها از دولت در ترسیم وضعیت کاملا” سیاه اقتصاد و خزانه کشور و تکرار چندباره این مطلب که کشور بهم ریخته و درب و داغان را تحویل گرفته ایم، درصدد کشاندن افکار عمومی به ناچارگی در مذاکره با امریکا و ضروری و حیاتی بودن ذوب یخ های روابط با امریکا و اروپا برآمدند. حرکت شتابزده و غیرحرفه ای آقای رئیس جمهور در مکالمه تلفنی با رئیس جمهور امریکا در جریان حضور در اجلاس سالانه سازمان ملل با تمرکز قاطع و آشکار بر پرونده هسته ای، نقطه ضعفی را برای دشمنان انقلاب اسلامی آشکار کرد که در ماههای آینده و در نحوه برخورد انکاری شان با تعهدات خود در توافق ژنو می توان بخوبی پیش بینی کرد و آنها را دید.

۲-تأخیر گزارش ۱۰۰روزه برای به نتیجه رسیدن مذاکرات ژنو، نتوانست دست رئیس جمهور محترم را پر و پیمان کند، چرا که توافق ژنو با نفی و انکار امریکا، انگلیس و فرانسه در اولین ساعت پس از توافق و ادامه عهدشکنی، خبرخوشی از خوشبینی های دولت نداد، لذا آقای روحانی در گزارش زنده به مردم، نتوانست روی پروژه پرونده هسته ای بعنوان راهگشای مشکلات اقتصادی توقف و تأکید کند. بدین جهت عمده وقت دو ساعته ارتباط زنده، صرف تخطئه دولت گذشته شد.

دلیل آنانی که مذاکرات ژنو را با توجه به ماهیت شیطانی کشورهایی مثل: امریکا، انگلیس و فرانسه فرصت سوزی می دانستند، علاوه بر نقض پیمان در همان ساعت اولیه از سوی رئیس جمهور و وزیر خارجه امریکا، اعلام تحریم ۱۷ شرکت ایرانی از سوی اتحادیه اروپا در دو روز گذشته را دلیل متقن بر صحّت پیش بینی خود ذکر می کنند که دولت باید از این آخرین تجربه درس بیاموزد و بیش از خارج، به داخل و ظرفیتهای متعدد و متنوّع کشور برای شکوفایی اقتصاد و ترقی و تعالی کشور در همه زمینه ها توجّه کند.

۳-طبیعی است که انتظار عموم از آقای رئیس جمهور، بیان توفیقات اقتصادی و طرح های مربوطه برای آینده باشد، هرچند موفقیت در دیگر زمینه ها، با حوزه اقتصاد مرتبط و درخور تحسین باشد. در گزارش آقای رئیس جمهور، از طرح ها و برنامه های عملیاتی که نحوه تحقق سیاستهای عدالت گرایانه را به مورد اجراء گذارد، خبری نبود. اختصاص دوسوّم زمان دوساعته به زیر سئوال بردن دولت گذشته، از مشیء اعتدال و خردورزی بدور بود، چرا که مردم معتقدند هر دولت برای اثبات کارآمدی خود نباید به نفی دولتهای پیش از خود بپردازد.

در اختیار قرار دادن دو بسته کالا تا پایان سال و ادامه پرداخت یارانه به سبک جاری، دو خبر اقتصادی مشخص در گزارش ۱۰۰روزه بود.

۴-اولویت توجه به بخش های مختلف اقتصادی و سیاست دولت در چگونگی حمایت از این بخشها و طرح دولت برای تدوین برنامه های تحقق بخش “اقتصاد مقاومتی”، شیوه های مقابله با تورّم و مبارزه با عوامل گرانی، راهکارهای دستیابی به امنیت روانی جامعه از طریق ایجاد: شغل، مسکن، …، انتظار عمومی بود که در گزارش ۱۰۰ روزه به پاسخ دست نیافت و امید آنکه رئیس جمهور محترم در برنامه های زنده دیگر به این دغدغه ها پاسخ گوید و در عمل نیز با برنامه های شفاف و کارشناسی شده، راه شکوفاسازی کشور در همه عرصه ها و از جمله مهمترین آنها اقتصاد و فرهنگ را هموار سازد. انشاءالله

۵-نکته ضروری و تا حدّی مرتبط با این بحث، یادآوری پیمان شکنی طرفهای توافق ژنو و لزوم عدم پیش دستی ایران در از بین بردن ۲۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده ۲۰درصد و دیگر تعهدات کشورمان است. انجام تعهدات باید ابتداء از طرف ۱+۵ باشد تا زمینه برای انجام تعهد ما فراهم شود. به این دلیل که اگر ما به تعهدمان عمل کنیم و آنها زیر تعهدشان بزنند، ضمن آنکه چیزی از دست نمی دهند که سادگی ما را دستمایه خنده و طنز خویش قرار خواهند داد. امّا ما دیگر با هزار زحمت و از دست دادن فرصتهای طلایی، باید چند سال تلاش کنیم تا شاید مافات را جبران کنیم. پس کاملا” بهوش باشیم و دست از سادگی بیش از این برداریم و اینقدر برای جلب اعتماد این از خدا بی خبرها داوطلبانه حریم خصوصی خود را به بیگانگان نسپاریم.