۳ اسفند – ۲۲ فوریه؛ در تاریخ چه گذشت؟

بصیر، امروز ۳ اسفند برابر با ۲۲ فوریه تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

۵۶۰ – شکست قوم آوار Avar از ارتش ايران و پراکنده شدن در اروپا

يگانهاي مرزباني ايران مستقر در حاشیه سيردريا (رود سيحون) در يك جنگ يك روزه كه ۲۲ فوريه سال ۵۶۰ ميلادي روي داد قوم «آوار Avar» را كه در استپ هاي ميان «آلتايي» و «تي ان شان» بسر مي بردند و قصد مهاجرت به منطقه «فرارود» ايران را داشتند شكست دادند و مسير آنان را به سوي اروپا (روسيه امروز و بالكان) منحرف ساختند. اين يگانهاي معروف به مرزبان، يك ارتش كامل و يكي از چهار ارتش ايران بودند. دسته اي از آوارها سال بعد تلاش كردند تا از دربند قفقاز [حاشيه غربي درياي مازندران و اینک شهری است در داغستان روسیه] بگذرند و از اين ناحيه وارد ايران شوند كه در اينجا هم از سپاهيان وطن به فرماندهي «اسپهبد گيو» شكست خوردند و متواري اروپا شدند كه دهها سال اين قاره مورد تاخت و تاز آنان قرارداشت تا سر انجام «شارلماني» آنان را سركوب كرد، اسكان داد و تعرّض ديگري از آنان مشاهده نشد. شكست هايي كه ايرانيان به آوارها وارد ساختند، گفتنش به زبان آسان است. اين قوم خويشاوند مغولان قبلا امپراتوري چين را با حملات خود خسته و فرسوده كرده بود، در حركت به سوي غرب هِپتاليت ها را شكست داده بود و بعدا اسلاوها را مطيع ساخته بود و در بالكان يك امپراتوري موقت تشكيل داده و از امپراتوري روم شرقي باج مي گرفت. گمان نمي رود آنطور كه گفته شده است؛ برخي از داغستاني هاي روسيه از اعقاب آن آوارها باشند. چيني ها آوارها را « ژوان ـ ژوان» مي خواندند. زبان آوارها شباهت زياد به زبان هونها داشت. آوارها سركرده كل خود را «خاقان» خطاب مي كردند.

۱۲۹۹ – کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ تهران

تيپ قزاق [مستقر در قزوین] سوم اسفند۱۲۹۹ تهران را متصرف و فتح الله اكبر (معروف به سپهدار رشتي) رئيس الوزراء به سفارت انگلستان كه اين دولت خود حامي كودتا بود پناه برد!.

تيپ قزاق پس از ديدار و مذاكرات ژنرال انگلیسی ـ «آيرون سايد با ژنرال رضاخان روانه تهران شده بود و نمايندگان احمدشاه را كه براي مذاكره با رضاخان و انصراف تيپ از ورود به تهران به شاه آباد [واقع در نزدیکی کوی امامزاده حسن و میدان شمشیری کنونی ـ حاشیه تهران وقت] آخرين محل استقرار آن رفته بودند بازداشت كرده بود. واحدهاي تيپ پس از شنيدن سخنان مهيّج سیّد ضياءالدين طباطبايي يزدي و دريافت پولهايي را كه باخود به شاه آباد برده بود [و گویا این پول را از عوامل لندن گرفته بود و به نام مواجب عقب افتاده قزاقها پرداخت کرده بود] وارد پايتخت شدند و شهررا كه تنها در دو نقطه مختصر مقاومتي كرده بود متصرف شدند. مقاومت تنها از سوي پليس شهر بود كه با تحمل چند كشته كنار رفت و روز بعد (چهارم اسفند۱۲۹۹ = ۲۳ فوريه ۱۹۲۱) سلطان احمدشاه قاجار همراه با صدور اعلاميه اي حكم رياست الوزرايي سيّد ضياء و سرداري سپه ژنرال رضاخان را صادر كرد. احمدشاه كه با صدور این دو حکم عملا به كودتا تسليم شده بود در اعلامیه خود اعتراف به غفلت و لاقيدي كابينه هاي قبلي و عدم وجود امنيت دركشور و بلاتكلبفي ملّت كرده بود. سيّدضياء تحصيلكرده فرانسه قبلا در تهران روزنامه منتشر مي كرد.

۱۸۲۱ – دولت اسپانيا مهاجر نشين قديمي خود ايالت فلوريدا را به پنج ميليون دلار به دولت واشنگتن فروخت.

۱۸۲۵ – روسيه و انگلستان مرز آلاسکا و كانادا را تعيين كردند. در آن زمان آلاسكا متعلق به روسيه و يک مهاجرنشين اين کشور بود كه بعدا آن را به دولت واشنگتن فروخت.

۱۹۹۷ – اولین موجود زنده شبیه سازی شده به دنیا آمد

بيست و دوم فوریه ۱۹۹۷ انستیتوی اسکاتلندی راسلین Roslin ویژه پژوهشهای علمی اعلام کرد که موفق شده است از راه شبیه سازی Cloning یک میش بوجود آورد که در پنجم جولای ۱۹۹۶ به دنیا آمده و اینک هفت ماه و ۲۷ روزه است. در این اعلامیه علت تاخیر در انتشار این دستآورد ذکر نشده بود. در اعلامیه اضافه شده بود که دکتر ای ین ویلمات Ian Wilmut امبرویولوژیست Embryologist ارشد آن انستیتو با کمک همکاران به این موفقیت دست یافته است. اعلامیه حکایت داشت که نام میش، دالی Dollyگذارده شده که نام یک خواننده ـ آهنگ ساز معروف است.

دکتر ويلمات و دالي اش

میش دالی پس از ۴ بار برّه آوردن و داشتن حیات طبیعی در فوریه ۲۰۰۳ دچار بیماری کبدی شد و چهاردهم این ماه پس از ۷ سال و ۷ ماه و ۹ روز زنده بودن از میان رفت.

ماجرای میش دالی و انتشار اخبار مربوط به آن، دانش کلونینگ را گسترش داد و امر مشابه سازی حیوانات به تدریج به صورت امری عادی درآمد. با وجود این، بسیاری از کشورها این تجربه را در مورد انسان ممنوع کرده اند. ولی، معدودی از کشورها و ایالت کالیفرنیا در آمریکا با ساخت سلول برای جایگزینی سلولهای از میان رفته انسان مخالفت ندارند.

بحث از عمل کلونینگ، سالها پیش از تجربه دکتر ویلمات Ian Wilmut هم در میان بود. برای مثال: در سال ۱۹۳۸ دانشمند آلمانی ـ دکتر Hans Spemann اعلام کرده بود که اگر هسته یک تخمک را بردارند و هسته سلول دیگری را جایگزین آن کنند تکثیر سلولی می کند و یک جنین از نوع آن به وجود می آید. در سال ۱۹۸۹ یک دانشمند دانمارکی چنین تجربه ای را به عمل آورد و پس از او دکتر ویلمات اسکاتلندی. در سال ۱۹۹۸ دانشگاه ویسکانسین آمریکا چنین تجربه ای را روی سلول انسان انجام داد و در سال ۲۰۰۱ در ایالت ماساچوست.

۱۹۱۸ – تولد بلندقد ترین مرد تاریخ بشر!

رابرت در کنار دو زن معمولی در تبلیغ فروش یک اتومبیل نوساز ـ رابرت در کنار پدرش که مردی بلند قد بود

بيست و دوم فوریه ۱۹۱۸ در شهر آلتون Alton ایالت ایلی نوی آمریکا نوزاد پسری به دنیا آمد که به بلند بالاترین مرد تاریخ بشر معروف شده است. قد وی که رابرت پرشینگ ودلو Robert Pershing Wadlow نام داشت به دو متر و ۷۲ سانتیمتر (هشت فوت و ۱۱ اینچ و یک دهم اینچ) رسید و به مرد سه متری شهرت یافت. مورخان متفقا گفته بودند که سند و حتی حکایتی در دست ندارند که نشان دهد مردی با چنین قدی در طول تاریخ دیده شده بود.

رابرت پس از اتمام دبستان و دبیرستان به دانشگاه رفت و سرگرم تحصیل شد و می خواست که حقوقدان بشود. پزشکان مشکل راه رفتن او با پای بلند را با تعبیه کفشی چکمه مانند که ساقه اش ساپورت فلزی داشت حل کرده بودند، ولی همین ساپورت فلزی باعث مرگ او در ۱۵ جولای ۱۹۴۰ (۲۲ سال و پنج ماهگی) شد. یک روز روکش فلزی ساقه چکمه قوزک پای اورا زخمی کرد و زخم به چرک نشست و کوتاهی رابرت در مراجعه به بیمارستان و امروز و فردا کردن به مرگ او ناشی از عفونت منجر شد. دانشمندان مرگ زودرس اورا پیش بینی نکرده بودند و اتفاقی بود.

زیست شناسان طول قد غیر عادی اورا نتیجه غیر طبیعی بودن هورمون رشد بدن به علت هایپرتروفی Hypertrophy غده مربوط در مغز Pituitary gland تشخیص داده بودند.

درآمد رابرت از شرکت در آگهی ها رسانه ای و تبلیغات تجاری مثلا گرفتن عکس در کنار یک اتومبیل نوساز تامین می شد. نمرات امتحانی او در دوران دبیرستان و دانشگاه نشان می دهد که محصلی ساعی بوده و حافظه و دقت او و نیز تمرکز حواس عیب و نقص نداشته بود. وی با این قد بلند ۱۹۹ کیلوگرم وزن داشت و مردی تنومند بود. قد پدر او ـ هارولد Harold ـ که چهار فرزند دیگر هم داشت یک متر و ۸۲ سانتیمر بود.

۱۹۳۶ – انبوه سازي فولکس واگن آغاز شد. چند هفته قبل از اين، هيتلر دستور ساخت انبوه فولكس واگن قورباغه اي را به مهندس پورشه طراح آن داده بود و نام اين خودرو را به اميد اين كه هر آلماني يك دستگاه از آن را داشته باشد « اتومبيل مردم » گذارده بود.

۱۲۸۷ ش – زمین‌لرزه مرگبار بروجرد

در ۳ بهمن ۱۲۸۷ قمری، یکی از بزرگترین زمین لرزه‌های ثبت شده ایران، دشت سیلاخور در جنوب شهرستان بروجرد امروزی را لرزاند. زمین لرزه ۱۲۸۷ بروجرد که با نام زمین لرزه سیلاخور نیز شناخته می‌شود، بزرگای ۷/۳ ریشتر داشته‌است.

دشت سیلاخور منطبق با گسل سراسری زاگرس است و وجود گسل‌های فرعی مانند گسل دورود و گسل قلعه حاتم در این منطقه، استعداد منطقه را برا ی زمین لرزه‌های بزرگ موجب شده‌است. زلزله فروردین ۱۳۸۵ سیلاخور با قدرت ۶/۱ ریشتر نیز از دیگر زمین لرزه‌های بزرگ منطقه در سالهای اخیر است.

۱۳۵۰ – در قطر کودتا شد و ولیعهد (شیخ خلیفه) قدرت را به دست گرفت. این کودتا هنگامی صورت گرفت که شیخ احمد حاکم قطر در شیراز بسر می برد. حاکم جدید قطر اعلام کرد که ۵۰ درصد درآمد نفت صرف عمران و آبادی قطر خواهند شد.

زادروزها

۱۴۰۳ – شارل هفتم، پادشاه فرانسه (م. ۱۴۶۱)
۱۷۳۱ – زادروز جورج واشنگتن، سیاست‌مدار نظامی آمریکایی؛ از رهبران انقلاب آمریکا و اولین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا.

جورج واشنگتن

۱۷۸۸ – زادروز آرتور شوپنهاور، فیلسوف آلمانی.
۱۸۱۰ – زادروز فردریک شوپن، نوازنده پیانو و آهنگساز لهستانی.

آرتور شوپنهاور

۱۸۵۷ – زادروز هاینریش هرتز، فیزیک‌دان آلمانی؛ یکای هرتز در دستگاه SI به افتخار وی نامگذاری شده است.
۱۹۷۴ – زادروز جیمز بلانت، آهنگساز و ترانه‌سرای انگلیسی.

هاینریش هرتز

۱۸۸۳ – زادروز کارل یاسپرس، فیلسوف اگزیستانسیالیست آلمانی.
۱۹۰۰ – زادروز لوئیس بونوئل، ‏ (۱۹۰۰-۱۹۸۳) فیلمساز اسپانیایی.

لوئیس بونوئل

    ۱۹۶۳ – زادروز دونالد برازول، خواننده.

درگذشت‌ها

۱۵۱۲ – درگذشت آمریگو وسپوچی، کاشف و نقشه‌نگار ایتالیایی؛ غاره غربی به افتخار وی آمریکا نامیده شده است.
۱۹۱۳ – درگذشت فردینان دو سوسور، زبان‌شناس سوئیسی؛ وی را پدر زبان‌شناسی نوین می‌دانند.

آمریگو وسپوچی

۱۹۸۷ – درگذشت اندی وارهول، هنرمند، نویسنده و فیلم‌ساز پیشرو آمریکایی.
۲۰۰۲ – درگذشت چاک جونز، انیمیشن‌ساز شرکت دیزنی؛ خالق شخصیت‌هایی چون دانلد داک و کایوت.

اندی وارهول

برترین‌ها